Een vakantie op het Mexicaanse schiereiland Yucatan betekent voor de meeste toeristen vliegen op Cancun. Denk ik aan Cancun, dan denk ik aan: spring break! Tuurlijk, er is vast meer te doen, maar wij lieten het even aan ons voorbij gaan. We pakten de ADO bus van Cancun luchthaven naar het centrum en sliepen een nachtje in een B&B vlakbij de ADO Cancun Terminal. Zo konden we de volgende ochtend direct met de bus door naar Valladolid. Na een rit van zo’n 3 uur stapten we uit in een voelbaar heter gebied. Drie dagen brachten we in Valladolid door en ik heb er alleen maar positieve herinneringen aan. In dit artikel vertel ik je 7x waarom deze stad in Mexico een perfecte start is voor een reis door Yucatan.
1. Het is lekker compact
Valladolid voelt als een groot dorp – of een kleine stad. Alles is op loopafstand. Met de taxi of de lokale bus door de stad is niet nodig. Er is overal een prima stoep en zebrapaden, en afgezien van een paar drukke hoofdaders (Calle 40 of 42 – straten zijn genummerd in Valladolid) valt het reuze mee met het autoverkeer. Alleen in de avonduren kan het vastlopen en proberen verkeersregelaars de boel in goede banen te leiden. Ik heb een soort hop on-hop off bus rond zien rijden (Turibus), maar tenzij je slecht ter been bent zou ik die lekker overslaan. Tip: ga mee met de Free Walking Tour. Vertrekt iedere dag om 10.00, 17.00 en 19.00 uur vanaf de Mestiza fontein. Je herkent ze aan de rode paraplu’s.
2. De kleuren spatten van de muren
Rondslenteren heeft een voordeel: meer van de kleurrijke pandjes zien. Ons hotel zat in de kleurtjeswijk Candelaria. Leuk om even doorheen te lopen. Verken Calle 44, bekijk de terracotta roze Iglesia de la Candelaria en ga een hapje eten bij het leuke Burito Amor. Een andere kleurrijke plek in Valladolid is La Calzada de Los Frailes. Deze straat wordt aan het einde van de dag afgezet en verandert dan in een slenterstraat richting het klooster van San Bernardino de Siena. Drink een koffie bij Alna y Lumo, ga dineren bij La Kaat of drink een mezcalita (sterk alcoholisch drankje gemaakt van agave) bij Mezcaleria Don Trejo.
3. Er zijn megaveel cenotes om in af te koelen
Een woord dat je veel gaat horen in Yucatan: cenote. Dit zijn onderwatergrotten met super helder water. De schattingen over het aantal cenotes lopen uiteen, maar laten we het erop houden dat Mexico er duizenden heeft. Grofweg hebben ze drie vormen: ondergronds, half-open en open. Sommige cenotes zijn inmiddels een Instagram beroemdheid met wachtrijen als gevolg, anderen zijn nog relatief onontdekt. Hoe komt Yucatan aan al die cenotes? Miljoenen jaren geleden heeft een meteorietinslag op het schiereiland voor gaten in het aardoppervlak gezorgd die zich gaandeweg hebben gevuld met water. Niet alleen leuk om in te zwemmen, voor de Maya’s waren cenotes zelfs heilige plekken. Ze vormden de verbinding tussen aarde en de onderwereld.
Een greep uit de cenotes vlakbij Valladolid waaruit je kunt kiezen (prijzen 2024):
Zaci – in het centrum van Valladolid dus je loopt er zo heen. Entree is 50 MXN.
Suytun – mega fotogeniek, mega druk. Bereikbaar per colectivo. Entree is 200 MXN.
Ik Kil – ideale combi met Chichen Itza en bereikbaar per colectivo. Entree is 200 MXN.
X’Canche – goede combi met Ek Balam en bereikbaar per colectivo. Entree is 170 MXN.
San Lorenzo Oxman – het beste te bereiken per taxi. Entree: 150 MXN, of 250 MXN met lunch in het restaurant.
Samula en Xkeken – twee cenotes handig naast elkaar. Entree: 125 MXN voor beiden.
Welke cenotes je ook kiest: vermijd het weekend en plan je bezoek in de ochtend om de drukte enigszins te ontwijken. Zonnebrand of muggenspray opdoen is niet toegestaan (ter bescherming van de natuur) en je moet bij de meeste cenotes een reddingsvest aan.
4. makkelijk te combineren met wereldwonder Chichén Itzá
Valladolid is perfect te combineren met de bekendste bezienswaardigheid van Mexico: Chichén Itzá. De oude heilige Mayastad waar tussen het jaar 750 en 1200 na Christus honderden gebouwen stonden. Het floreerde als handelsknooppunt voor de regio. De Maya’s waren hun tijd ver vooruit en wisten veel over astrologie, wiskunde en architectuur. Het pronkstuk van de stad (waar iedere toerist vandaag de dag voor komt) is de Piramide van Kukulcan. Vernoemd naar een god die in het Nederlands ‘gevederde slang’ heet. De piramide beklimmen is al een lange tijd niet meer toegestaan, dus de enige die je nog op de treden ziet zijn leguanen. Goed kijken, want ze kleuren mee met de grijze stenen.
Op het terrein zijn ook nog andere ruïnes te vinden, maar omdat iedereen bij de piramide start viel dat een beetje in het niet. Een paar dingen zijn goed om te weten: de entreeprijs voor Chichén Itzá is inmiddels vrij fors (614 MXN, prijs 2024) en langs de paden staan veel kraampjes met souvenirs, waarvan sommige items vrij luid zijn (zoals het irritante jaguar-fluitje).
Hoe kom je bij Chichén Itzá?
De goedkoopste en makkelijkste manier is per colectivo busje. Zoek op Google Maps naar het vertrekpunt: Transporte Colectivo (Chichen Itza y Piste). Het idee van een colectivo is dat alle stoelen verkocht moeten worden en daarna gaat ie rijden. Voor het kaartje heb je twee opties: 80 MXN retour naar Chichén Itzá of 80MXN + 20 MXN naar Chichén Itzá en Cenote Ik-Kil. Kom zo vroeg mogelijk (tussen 7.00 en 8.00 uur) zodat je voor 9.00 uur bij Chichén Itzá bent.
Vanuit Valladolid kun je ook nog een andere Mayatempel bezoeken, de Ek Balam. Pak een colectivo op Calle 37, reistijd is 40 minuten en prijs is 70 MXN.
5. Valladolid heeft street food
Als de hete zon onder is, dan komt Valladolid iets meer tot leven. De werkdag is voorbij en de temperatuur is beter te doen. De avond is ook het moment dat de streetfood karretjes open gaan. In Valladolid draait het allemaal om varken, mais of zoetigheden. Houd je ogen open voor de volgende namen:
Cochinita pibil – erg populair. Dit is gemarineerd varkensvlees op een kleine wrap (tortilla) of broodje (torta). De stand El Tigrillo is favoriet onder de locals met vaak een rij in de avond.
Elote of esquites – mais op een stok of in een beker met mayonaise, kaas en chilipoeder. Een bijzondere combi!
Marquesita – een toetje in de vorm van een opgerolde crepe pannenkoek met daarin bijvoorbeeld chocolade en kaas (zeer populair) of andere opties.
6. Er is ook avondentertainment
Tijdens het eten van je marquesita kun je wat entertainment meepakken. In Parque Principal Fransisco Canton Rosado wordt iedere avond om 17.30 uur traditioneel gedanst. Dit is de Jarana-dans waarbij de dansers gehuld zijn in het wit. De dames in witte jurk met bloemen, de heren in een overhemd met hoed. Het optreden is gratis maar fooi wordt gewaardeerd. Later op de avond starten de lichtshows. Om 21.00 uur (Spaans) of 21.30 uur (Engels) is er een lichtshow op de muren van het klooster San Bernardino de Siena. Er is ook een lichtshow op de muren van de San Servacio kerk, maar de tijden zijn onduidelijk. Sommige zeggen om 20.00 uur, anderen zeggen weer om 22.30 uur.
7. Het is een toegangspoort tot Pueblos Magicos
Valladolid is een pueblo magico, een toerisme initiatief om de rijke diversiteit van stadjes en dorpjes in Mexico te promoten. Rondom de stad vind je meer van dat soort charmante plekken. Izamal is er zo’n eentje, de gele stad van Yucatan. Loop door het klooster San Antonio de Padua, koop een ijsje bij Helados y Paletas Gaby en slenter daarna door de straatjes van het zonnig gekleurde centrum. Over de gele kleur doen verschillende verhalen de ronde. De meeste houden het op een opknapbeurt van de stad ter ere van het bezoek van paus John Paul II in 1993. Bussen naar Izamal (Oriente of Centro) vertrekken vanaf Terminal del Centro, op de kruising van Calle 37 en Calle 44. Izamal is ook goed te bezoeken per colectivo vanuit Mérida.
Een ander voorbeeld is Uayma. Strikt gezien geen pueblo magico, maar het zou wat mij betreft zo op de lijst kunnen. Dit dorpje is super klein en draait om één ding: de Santo Domingo de Guzman kerk en klooster. Een plaatje van een gebouw vol wit en blauwe patronen. Vanuit Valladolid is het slechts een 20-minuten ritje hiernaartoe met een colectivo. Zoek op Google Maps: Colectivo a Uayma. Het station is nergens aan te herkennen. Geen bordje of vertrekschema, maar je ziet waarschijnlijk mensen wachten. De colectivo naar Uayma is een personenauto met ruimte voor 4 passagiers. Nadat alle stoelen gevuld zijn, vertrekt ie.
Waar te eten in Valladolid?
Burito Amor is een aanrader voor ontbijt of lunch. Personeel is super vriendelijk en geeft graag tips voor de stad. Nena Nena is ook leuk. Eten is lekker en je krijgt een spelletje om de wachttijd aan tafel te doden. Luna Pach is heel gastvrij en charmant, gerund door lieve dames. Pak’al is ook leuk met een tuin achterin. De gerechten worden hier mooi opgemaakt, maar ik had vooral oog voor de leguanen bovenop de muren. CONATO ook leuk, vooral vanwege alle schilderingen op de muren.
Waar te slapen in Valladolid?
Wij sliepen in Casa Bamboo. Grote kamer, zwembadje, om de hoek van Burito Amor en op 5 minuten loopafstand van het ADO busstation. Klik hier om andere hotels te bekijken in Valladolid.
Let op: alle genoemde prijzen zijn ten tijde van mijn reis (2024) en kunnen inmiddels veranderd zijn. Deze blogpost bevat affiliate links. Als jij iets boekt via deze links, dan verdien ik een kleine commissie zonder dat jij er extra voor betaalt. Lees er meer over in mijn disclaimer.
