In de afgelopen jaren ben ik twee keer (2014 en 2017) in Rusland geweest en ik heb inmiddels al heel wat gezien van het westen van dit land. Maar zoals iedereen op de wereldkaart kan zien: Rusland is gigantisch. No shocker there. Wat ik hiermee wil zeggen is dat er nog veel meer te zien is dan alleen het westen. Reden genoeg om nog een keer terug te gaan en een ander deel te ontdekken. Wie weet stap ik eindelijk eens aan boord van de Trans-Siberië Express om het hele land te doorkruisen? Vandaag vertel ik jullie meer over mijn reiservaringen in West-Rusland. Pak er een kop thee of koffie bij, want het is een flinke lap tekst geworden. Hopelijk helpt het toekomstige reizigers bij het plannen van een reis naar Rusland.
Mijn favoriete Russische steden
We beginnen dit artikel met een rijtje favorieten. Uiteraard heeft iedere Russische stad zijn eigen charme en verhaal, maar een aantal steden hebben een bijzondere indruk op mij gemaakt. Uiteraard heb ik het nu alleen over het westelijk deel van het land. Als ik over een aantal jaar ook in Centraal- en Oost-Rusland ben geweest, heb ik vast een aantal toevoegingen voor dit lijstje. Maar voor nu laat ik je mijn top drie zien van de leukste steden in west-Rusland.
1. Beeldschoon Sint-Petersburg
Met stip op nummer 1: Sint-Petersburg. Toen ik hier rondliep, waande ik mij meer in Wenen of Venetië dan in Rusland. De grondlegger van de stad, tsaar Peter de Grote, heeft zich bij de bouw dan ook flink laten inspireren door Europese architectuur. De stad moest het ‘raam naar het Westen’ worden. En je zou kunnen zeggen dat Sint-Petersburg nog altijd functioneert als dit raam, want steeds meer internationale toeristen ‘gluren naar binnen’ bij Rusland dankzij het 72-uur visumvrij reizen voor passagiers van cruiseschepen. Ik bezocht de stad in 2014 met een regulier toeristenvisum en ik werd werkelijk omvergeblazen door deze stad. De mintgroene Hermitage, de kleurrijke koepels van de Kerk van de Verlosser op het Bloed: Sint-Petersburg is een feest voor het oog. Als je één Russische stad moet kiezen voor een stedentrip, kies dan voor Sint-Petersburg. Deze stad heeft mijn hart.
Lees ook: Moskou vs. Sint-Petersburg, battle of the cities.
2. multicultureel Kazan
Je zou hier Moskou verwachten, maar de stad Kazan is mijn absolute nummer 2. Ik bezocht Kazan in 2017 en ondanks dat de gevoelstemperaturen vaak onder nul lagen, heb ik er echt van genoten. Kazan is de hoofdstad van de autonome republiek Tatarstan en dat betekent dat je in de stad een bijzondere mix van Russen, Tataren en andere nationaliteiten ziet rondlopen. Ook de architectuur is een mix van kerken en moskeeën, met de Qolşärif-moskee en de Tempel van alle religiën als absolute hoogtepunten. Bovendien was ik positief verrast door de Engelse informatie in het openbaar vervoer. Bushaltes werden in het Russisch, Tataars en Engels omgeroepen. Een unicum in Rusland!
Lees ook: Rusland, waarom een bezoek aan Kazan een aanrader is.
3. indrukwekkend Moskou
Daar is ie dan: Moskou. Niet op nummer 1 dus, en dat heeft te maken met het feit dat Moskou een drukke megastad is. Lekker slenteren van de ene naar de andere bezienswaardigheid zit er niet in. Hiervoor zijn de afstanden echt te groot. Wat mij erg is bijgebleven is het extreme fileprobleem. Op de hoofdwegen staat het de hele dag door muurvast. Gelukkig hoef je niet per se gebruik te maken van de weg, want Moskou heeft een uitgebreid ondergronds metrosysteem. Een metroritje is niet alleen goedkoop en efficiënt, het is een toeristische activiteit op zich. De metrostations zijn kunstwerken op zich, gebouwd voor de Sovjetarbeiders in de jaren vijftig. Het waren de paleizen voor het volk.
Wil je naar het Rode Plein gaan? Stap dan uit bij metrostation Teatralnaja of Revolutsija. Dat moment dat ik het Rode Plein opliep, ga ik nooit meer vergeten. Ik vond het zwaar indrukwekkend om op zo’n wereldberoemde plek te staan. Het had ook een persoonlijk tintje voor mij, omdat ik na vier jaar Rusland te hebben bestudeerd aan de Universiteit van Amsterdam eindelijk op deze plek stond. Wist je trouwens dat het Rode Plein oorspronkelijk het Mooie Plein heette? Het Russische woord красный betekende vroeger zowel rood als mooi. Door de jaren heen kreeg mooi een ander woord (красивый), waardoor de naam veranderde in het Rode Plein. Feitje nr. 2 over het Rode Plein: veel mensen denken dat Basiliuskathedraal het Kremlin is. Fout, het Kremlin is een ommuurde vesting (geen kathedraal) en je komt ze tegen in veel oude steden in Rusland.
Lees ook: Moskou en haar ondergrondse paleizen.
Reisroutes voor west-Rusland
Terwijl de meeste reizigers alleen Moskou of Sint-Petersburg of beiden bezoeken, zijn er ook nog meer routes denkbaar. Ter inspiratie voor jouw volgende Ruslandreis deel ik mijn reisroutes en mogelijke combinaties.
- Moskou en de Gouden Ring
Combineer het drukke Moskou met het rustige plattelandsleven van de Gouden Ring-steden en krijg een goed beeld van de contrasten in Rusland. De Gouden Ring is de term die wordt gebruikt voor een verzameling van 20 kleine steden en dorpen, gelegen binnen straal van 250 kilometer van Moskou. Stuk voor stuk hebben waren het ooit allemaal belangrijke middeleeuwse steden. Tijdens onze reis in 2014 bezochten wij drie van deze steden: Soezdal, Jaroslavl en Kostroma. Met name Soezdal is mij bijgebleven, vanwege het compacte karakter en de overvloed van kerken. - Sint-Petersburg en de Zilveren Ring
Is Sint-Petersburg jouw uitvalbasis? Ook rondom deze stad ligt een ring van historische dorpen en steden. Zij vallen onder de noemer de ‘Zilveren Ring’. Hoewel deze ring slechts drie steden bevat, zijn deze steden wel ouder dan de stadjes van de Gouden Ring. Wij bezochten in 2014 Veliki Novgorod, een stad die in de negende eeuw het politieke centrum van het land was. Een busrit van Sint-Petersburg naar Novgorod (de gangbare verkorte versie van de naam) duurt al snel vier uur, dus het is aan te raden om een nachtje te blijven. - Nizjni Novgorod en Kazan
Heb je Moskou en Sint-Petersburg al gezien en wil je graag een andere grote Russische stad ontdekken? In 2017 bezocht ik Nizjni Novgorod en Kazan en ik vond het geweldig. Beide steden zijn gemakkelijk te bereiken per trein vanaf Moskou. Zo sta je al binnen 3,5 uur in Nizjni Novgorod per hogesnelheidstrein vanaf Moskou. Deze stad heeft een intrigerende geschiedenis. Ten tijde van de Sovjet-Unie was Nizjni Novgorod namelijk 32 jaar lang hermetisch afgesloten voor buitenlanders. Pas sinds 1991 is deze stad weer toegankelijk voor iedereen. Een reis richting Kazan duurt een stukje langer (12 uur per trein vanaf Moskou), maar het is de extra tijd waard. Deze multiculturele stad biedt een totaal andere ervaring in Rusland! Handig om te weten: er wordt gewerkt aan een hogesnelheidstrein op het traject Moskou – Kazan waardoor de reistijd een stuk korter wordt.
Jaroslavl
Nizjni Novgorod
Moskou
Soezdal
Moskou
Kazan
Praktische reistips
Rondreizen in Rusland is prima te doen. Of je nu als stel, met een groep of solo dit land gaat ontdekken, het komt allemaal goed. In 2014 trok ik samen met een groep rond en in 2017 reisde ik solo. Beide keren heb ik geen problemen gehad. Ik deel graag mijn tips met je:
- Russische treinen zijn top: het Russische treinsysteem loopt vrijwel vlekkeloos. Treinen zijn modern, schoon en lijken nauwelijks gehinderd te worden door sneeuw. Treinkaartjes kocht ik online via de website van de Russian Railways. Handig om te weten: voor de populaire trajecten zijn e-tickets beschikbaar. De website is Engelstalig, overzichtelijk en betaling is mogelijk per creditcard. Deze website is ook handig als je alleen de treintijden wilt checken. Goed om te weten: Moskou heeft meerdere hoofdstations. De belangrijkste zijn het Belorusskaja station (richting: Oost-Europa), Leningradski station (richting: Sint-Petersburg en noord-west Rusland) en Kazanski station (richting Centraal-Azië). In Sint-Petersburg kom je vrijwel altijd uit op het Moskovski station.
- Start op tijd met jouw visumaanvraag: voor de meeste reizen naar Rusland heb je een visum nodig en aangezien het hele proces enige tijd in beslag neemt, kun je maar beter op tijd starten met de aanvraag. Lees: minimaal 3 weken voor vertrek. Het is niet moeilijk, je moet alleen goed voorbereid zijn. Dit heb je nodig voor een aanvraag: een uitnodigingsbrief (te regelen via een hotel, reisorganisatie of visumdienst), een ingevuld en ondertekend visumformulier en een verklaring van jouw zorgverzekering dat zorgkosten in Rusland gedekt worden. Dit hele boedeltje lever je samen met een kleurenpasfoto en jouw paspoort (minimaal 6 maanden geldig) in bij de Russia Visa Application Center VFS in Den Haag. Meestal kun je na 1 week jouw paspoort met visum weer ophalen. Extra tip: houd in de verwerkingstijd rekening met feestdagen. Mijn laatste Russische visum vroeg ik aan net voor kerst, waardoor de aanvraag ruim twee weken duurde.
Jaroslavl
Veliki Novgorod
Nizjni Novgorod
Veliki Novgorod
- Leer een paar Russische woorden: verwacht niet dat je in Rusland veel Engelstalige bewegwijzering zult zien. Vrijwel alles is in het Cyrillisch. Het kan daarom handig zijn om van tevoren een blik te werpen op het Russische alfabet, zodat je de letters gaat herkennen. Een paar standaard woordjes, zoals ‘goedendag’ (Добрый день, dobri den), ‘dankjewel’ (Спасибо, spasiba) en ‘hoeveel kost het?’ (сколько это стоит?, skolka ete stojit?) leren kan ook geen kwaad.
- Vegetarisch eten in Rusland: als vegetariër kan eten op reis wel eens een uitdaging zijn, maar gelukkig valt dit in Rusland wel mee. Van oudsher maakt de Russische keuken veel gebruik van gewortelde groenten, granen en bessen. Bekende Russische gerechten, die ook makkelijk vegetarisch gemaakt kunnen worden, zijn:
- Pelmeni, kleine deegpakjes gevuld met vlees of aardappelen. Pelmeni wordt vaak geserveerd met een flinke dot smetana (zure room);
- Pierogi of Vareniki, halvemaanvormige dumplings die met een oneindige hoeveelheid varianten gevuld kunnen worden. Denk aan aardappel, champignon, kaas, kool of zoete kers. De hartige versies worden wederom vaak geserveerd met een smetana.
- Blini, dunne kleine pannenkoekjes belegd met gehakt, kool, champignons of zoete gecondenseerde melk. Vooral de laatste variant is, voor een zoetekauw zoals ik, favoriet.
- Is rondreizen in Rusland wel veilig? Mijn antwoord: ja. Beide keren dat ik Rusland bezocht, heb ik nooit een onveilig gevoel gehad. Uiteraard moet je, net zoals in ieder land, je gezonde verstand blijven gebruiken. Doe bijvoorbeeld je rugtas af in de drukke metro, want in de grote steden kunnen zakkenrollers actief zijn. Let ook goed op met oversteken, want zebrapaden en rode verkeerslichten worden nogal eens genegeerd.
Zou jij Rusland willen bezoeken?
Disclaimer: dit artikel is gebaseerd op mijn reizen in Rusland. Uiteraard kun jij een totaal andere ervaring hebben en dat is niet erg. Iedereen zal dit land op zijn / haar eigen manier ervaren en de één vindt het geweldig en de ander vindt het helemaal niets. Mocht je nog een tip hebben voor toekomstige Ruslandreizigers, laat het weten in de reacties.
