Moskou is het hart van Rusland, Sint-Petersburg is het hoofd en Nizjni Novgorod is de portemonnee. Dit oude Russische gezegde vertelt ons precies wat de functie van Nizjni Novgorod was. Nizjni, zoals de stad vaak wordt afgekort, was een welvarende handelsstad met een gunstige ligging aan de Wolga en Oka rivieren. Handelaren vanuit de hele wereld kwamen voor zaken naar deze stad toe. En ook ik reisde vorige maand voor werk naar deze stad. Toegegeven, de maand maart is misschien niet de beste tijd om deze Russische stad te bezoeken. De wind vanaf de Wolga was guur, de stoepen waren glad en ijzig en de autowegen waren nat van het ontdooide sneeuw gemengd met vuiligheid. Iedere keer als ik de straat overstak, werden mijn broekspijpen viezer en viezer. Wil je deze stad bezoeken? Doe het dan in de zomer, want met meer dan 600 historische monumenten heeft Nizjni genoeg te bieden.
Wist jij dat ik ook Veliki Novgorod heb bezocht? Het ‘kleine’ broertje van Nizjni. Lees meer over mijn dag in de oudste stad van Rusland.
Van handelscentrum tot sovjet verbanningsoord
Eerst een stukje geschiedenis. Nizjni Novgorod maakte rond 1850 naam als grote handelsstad. Eén keer per jaar stroomde de stad vol met handelaren uit Europa en Azië die de ‘Nizjni Novgorod Fair’ bezochten. Deze gigantische markt was van onschatbare waarde voor de Russische economie. Tijdens de Sovjet-Unie stond de stad vooral bekend als de thuishaven van Maksim Gorki. Deze schrijver stond hoog in aanzien bij de Sovjetautoriteiten. Hij was zelfs zo geliefd dat Nizjni Novgorod van 1932 tot 1991 de stadsnaam Gorki kreeg. Josef Stalin wees de stad aan als industrieel centrum voor militaire technologie. Daarmee werd Gorki top secret: tot aan 1991 was de stad hermetisch afgesloten voor buitenlanders. De stad kreeg ook nog een tweede functie: het was een verbanningsoord voor dissidenten die het niet eens waren met de Sovjetautoriteiten. Tegenwoordig heet de stad weer Nizjni Novgorod en is het uitgegroeid tot de vijfde stad van Rusland. In dit artikel vertel ik je wat er kunt doen en zien.
Struinen over de kleurrijke Pokrovka
De gouden handelsjaren van Nizjni Novgorod hebben een stempel gedrukt op de stad. De Bolshaja Pokrovskaja straat, vaak afgekort tot Pokrovka, is hier een goed voorbeeld van. Deze lange voetgangerspromenade staat vol met achttiende-eeuwse villa’s en herenhuizen die in de hoogtijdagen werden bewoond door de elite en adel. Het meest opvallende bouwwerk is de Staatsbank, gebouwd in 1911 ter ere van het 300-jarig bestaan van het huis Romanov. Helaas moet je het alleen met de buitenkant doen. De bank is slechts één dag (17 mei) in het jaar geopend voor publiek, dus je moet net geluk hebben. Tegenwoordig vind je aan de Pokrovka veel winkels, souvenir shops en cafés. Schuif voor koffie en iets lekkers aan bij Coffee Cake of stop voor falafel en hummus bij Café Noot. Ook leuk: langs deze straat staan zo’n vijftien verschillende bronzen standbeelden. Van een fotograaf met een hond tot een violist en een geit; geen enkel beeld is hetzelfde.
Een wandeling over de Pokrovka, een must-do in Nizjni!
Symbool van de stad: het Kremlin
Het Kremlin van Nizjni Novgorod wordt gezien als één van de meest bijzondere Kremlins van Rusland. Het complex is gebouwd in de zestiende eeuw door dezelfde architect die het Kremlin in Moskou ontwierp. Wat dit Kremlin zo bijzonder maakt, is dat het zich uitstrekt over een heuvel. De twee kilometer lange muur kronkelt zich van boven naar beneden. Tegenwoordig wordt het Kremlin gebruikt als politiek centrum van de stad. Je vindt hier de gebouwen van de lokale autoriteiten, maar ook musea en de oudste kerk van de stad: de Aartsengel Michaelkathedraal.
Tip: aan de waterzijde van het Kremlin vind je de Chkalov Trappen die vanaf het Kremlin aflopen naar de oever van de Wolga. Met meer dan 1.000 treden is het best een uitdaging om deze trap op te lopen. Omdat ik in de winter in deze stad was, sloeg ik de trappen even over.
Een heel bijzonder Kremlin in Nizjni Novgorod!
Ontdek de kerken aan de Wolga
In Nizjni Novgorod zijn er kerken alom. De oevers van de Wolga staan vol met de mooiste varianten. Eén van de blikvangers is het Pechersk klooster: het klovenklooster. Gebouwd in de veertiende eeuw naar het voorbeeld van het Pechersk Lavra klooster in Kiev. Helaas vind je binnen het klooster in Nizjni geen ondergronds gangenstelsels zoals in Kiev is te zien. Toch is het een mooi kloostercomplex die je zeker van buiten en binnen moet zien.
Mijn persoonlijke favoriet is toch wel een kerk met een tongbreker van een naam: Kerk van de Geboorte van de Moeder Gods. Kortweg ook wel de ‘Stroganov-kerk’ genoemd, vernoemd naar de rijke Russische handelsfamilie Stroganov die in de achttiende eeuw een groot aantal barokkerken bouwde door heel Rusland. In Nizjni Novgorod is één van deze exemplaren te vinden. De koepels van deze kerk zijn echte blikvangers!
De kerken van Nizjni, met hier en daar een moskee (linksonder).
Vlieg over de Wolga: de kabelbaan
Vanaf het Pechersk klooster kun je het al zien: de 80 meter hoge kabelbaan over de Wolga rivier. Eerst wist ik niet zeker of ik met deze kabelbaan wilde meegaan, want in hoeverre is de Russische techniek nu te vertrouwen? Maar mijn nieuwsgierigheid won het van de angst. En als de forenzen het dagelijks gebruiken om van huis naar werk te gaan, dan kan ik het ook aan. Voor een schappelijke prijs van 75 roebel ga je mee met een 13 minuten durend ritje naar het eiland Bor. Niet dat Bor een aanrader is, maar het zicht vanuit het karretje is dat wel. Prachtig, zeker in de winter. Je ziet dan de ijsvissers op de Wolga zitten met ieder een wak om de vis te vangen. Wat een bewondering heb ik voor deze mannen die een hele dag met vriezende temperaturen op het ijs wachten op bijtend vis.
Kijk rechtsonder: de ijsvissers op de Wolga!
Verken het oude houten Nizjni
Loop je door het centrum van Nizjni Novgorod, dan kan je ze niet missen: de negentiende-eeuwse huizen. Dit zijn de lage houten huizen met houtsnijwerk rond de ramen en deuren. Sommige zijn extreem vervallen en staan er verlaten bij, anderen zijn opgeknapt en voorzien van een vrolijke kleur. In de aanloop naar het wereldkampioenschap voetbal in 2018 staan deze huizen op de nominatie om gesloopt te worden. De huizen passen niet bij het moderne imago dat de stad wil uitstralen. In mijn ogen nogal zonde, want zo verliest de stad een stuk geschiedenis. Gelukkig zorgen lokale kunstenaars met street art ervoor dat er weer aandacht komt voor deze huizen.
Houten Nizjni: sommige huizen zijn vervallen, anderen zijn kleurrijk opgeknapt.
Street art: een unieke stijl
Ik noemde het al kort: street art, ook dat vind je in Nizjni Novgorod. Lokale artiest Artem Filatov leidde me rond door zijn stad en geeft aan dat Nizjni geroemd wordt om een unieke stijl van street art. Verwacht geen grote murals op gevels aan te treffen. Street art in Nizjni Novgorod is niet per se mooi of indrukwekkend. De stijl is juist experimenteel: er worden verschillende technieken uitgeprobeerd. Het canvas? De vervallen houten huizen die hiermee opnieuw op de kaart worden gezet als historisch onderdeel van de stad. Van de levende gebouwen van artiest Nikita Nomerz tot de kanten gedichten van een lokaal kunstenaarsduo. Het is niet altijd even mooi, maar de boodschap mag er zeker zijn.
Een gedicht van kant op de gevel, waarom ook niet? De experimentele vormen van street art in Nizjni.
Praktische tips
- Je kunt Nizjni Novgorod bezoeken tijdens een reis met de Trans Siberië Express. Vanuit Moskou reis je via Soezdal naar Nizjni Novgorod en vervolgens door naar Perm.
- Goed om te weten: Nizjni Novgorod bestaat uit een hoog en laag gedeelte. Het hoge gedeelte zal de toerist het meeste aanspreken; hier vind je het historische gedeelte van Nizjni Novgorod. Het lage gedeelte bevat nieuwe wijken en industriële gebieden.
- Nizjni Novgorod is geen wandelstad. Daarvoor is het te groot. De rivier splijt de stad in twee delen. Put jezelf niet uit en gebruik de metro, de trolleybussen en de marsjroetka’s. Vooral dit laatste vervoersmiddel is een leuke lokale manier van reizen!
Zou jij Nizjni Novgorod bezoeken?