Polen is een fantastische reisbestemming. Ik bezocht het land drie keer en ik ben er nog steeds niet op uitgekeken. Fotogenieke stadjes als Gdansk, Poznan en Krakau zijn een feest om vast te leggen met de camera, maar het land biedt meer. Wist jij bijvoorbeeld dat Polen een vrijhaven is voor street art? Poolse steden geven artiesten ruimbaan om de openbare ruimte te verrijken met de mooiste creaties. Oud-industriesteden zijn favoriet onder de artiesten en op dezemanier kreeg ik Katowice op het oog. Net als Lodz worstelt Katowice ook met een negatief imago. De stad is groot geworden door de kolen- en staalindustrie en staat vaak te boek als een saaie grijze stad. Verkeerde aanname of de keiharde waarheid? Wij gingen op ontdekking in Katowice om onze eigen conclusies te trekken. In deze blog post vertel ik over de leukste bezienswaardigheden in Katowice.
Binnenkort op reis naar Polen? Klik hier om meer te lezen over andere Poolse steden.
De transformatie van Katowice
De stad Katowice – vaak afgekort tot Kato – was nooit een toeristenbestemming. Het was een industriestad voor staal en steenkool. Eind vorige eeuw moest het noodgedwongen veertien mijnen sluiten met als gevolg hoge werkloosheid en verval van de stad. Een beeld dat veel mensen is bijgebleven. Het stadsbestuur besloot dat het tijd was voor een nieuwe identiteit voor de stad en zette, met de hulp van EU subsidie, vol in op cultuur en business. Het resultaat: Katowice is tegenwoordig een moderne innovatieve zakenstad.
Het moderne Kato heeft trouwens niet helemaal afscheid genomen van het mijnverleden. In de stad zijn nog steeds twee mijnen actief. Bovendien is Katowice de thuishaven van de grootste koolproducent van Europa. Aan de ene kant zorgen de koolmijnen voor werkgelegenheid, aan de andere kant voor verzakking, aardschokken en smog. Kort gezegd: het zwarte hart van Katowice klopt nog steeds, maar wie weet nog hoe lang. Tot zover de klimaatactivist in mij. Terug naar wat stad zelf te bieden heeft.
Bezienswaardigheden en tips voor Katowice
1. Op jacht naar street art
Uiteraard starten we dit artikel met street art, want daar ben ik dol op en in Katowice is genoeg te vinden. Sinds 2011 wordt er jaarlijks een street art festival (AiR) in de stad georganiseerd. Restauranteigenaren en andere bedrijven stellen graag een muur beschikbaar, want een gave schildering trekt publiek. Zelfs het stadsbestuur sponsort af en toe een muurschildering. Super tof om te zien dat in Polen street art niet als vandalisme wordt gezien, maar als verrijking van de stad.
Goed om te weten: de werken liggen best verspreid over de stad. Gelukkig zijn er wel een aantal clusteringen. De eerste clustering vind je aan de ul. Mariacka Tylna. Hier loop je langs grote namen zoals de Belgische artiest ROA, maar je ziet ook veel kleine zwart-wit werken op de muur. Vergeet niet door te lopen tot de passage onder het spoor. Daar vind je nog meer werken. Even verderop op de ul. 3 Maja staat een mooie zwart-wit schildering op de muur van het Teatr Bez Szeny. Als je via de Warszawska en Teatralna doorloopt naar ul. 1 Maja 7, dan kom je een gave 3D mural van een reiger tegen. Heb je meer tijd? Een tweede clustering vind je romdom ul. Gliwicka.
Tip: Gebruik deze Street art kaart
Maak de speurtocht iets makkelijker en gebruik de street art kaart van Street Art Cities. Deze kaart toont de adressen, wanneer het gemaakt is en door wie. Geen reclame, ik ben gewoon fan.
2. Culturele zone: van UFO tot mijnen
Katowice kijkt niet alleen vooruit, het eert ook het industrieverleden. Zo heeft de stad één van de gesloten koolmijnen een tweede leven gegeven en omgebouwd tot het Silesian Museum. Katowice is de hoofdstad van de provincie Silezië. Het complex bestaat uit zes gebouwen en er is een observatietoren met uitzicht op de stad. De echte tentoonstelling, gericht op Poolse kunst uit Silezië van 1800 tot nu, vind je ondergronds (ingang is gebouw G, level -2) waar de voormalige tunnels van de mijn liggen. Entree voor het museum kost 24 zloty per persoon. Helaas paste het museum niet meer in ons budget van die dag, dus hebben we een kijkje binnen moeten overslaan. Goed om te weten voor de volgende keer: op dinsdag is de entree gratis!
Dit museum staat ook bekend onder de naam: Muzeum Slaski. Adres: Tadeusza Dobrowolskiego 1.
Moderne architectuur
Het Silesian museum maakt onderdeel uit van de Culturele Zone, een herontwikkeld gebied dat het stadscentrum verbindt met de voormalige mijnzone. Deze zone is volledig gericht op entertainment, van klassieke muziek tot congressen en concerten. Het lijkt erop alsof architecten helemaal los zijn gegaan in dit gebied, want je loopt hier tegen een aantal opvallende bezienswaardigheden aan:
- Internationaal Congrescentrum: opvallend door het grastapijt op het dak. Adres: plac Slawika i Antalla 1;
- Spodek (schotel in het Pools): lijkt van de verte op een UFO. Het wordt gebruikt als arena voor concerten en evenementen. Adres: Al. Korfantego 35;
- National Radio Symphony Orchestra (NOSPR): waarschijnlijk de modernste opera in de wereld. De akoestiek schijnt één van de beste in Europa te zijn. Adres: plac Wojciecha Kilara 1.
3. Struinen over de Mariacka & Rynek
In Gdansk, Poznan en Wroclaw is de Rynek het stralende middelpunt van de stad. Dit is een oud marktplein omringd door kleurrijke koopmanshuizen. In Katowice is dit niet het geval. Om het nog erger te maken: de Rynek was jarenlang een grote verkeersrotonde. Gelukkig werd daar begin deze eeuw korte metten meegemaakt toen het stadscentrum flink werd gerenoveerd. Het Srodmiescie (Pools voor stadscentrum) werd een domein voor de voetganger. Ulica Mariacka is een goed voorbeeld hiervan. Vroeger een straat vol met geparkeerde auto’s, stripclubs en massagesalons, tegenwoordig de populairste voetgangersstraat van Kato. De Mariacka is grofweg in tweeën te delen. De westkant bij de ul. Mielęckiego is de avondkant. Hier vind je barretjes die de deuren pas openen als de zon onder is. Loop je richting de St. Marie kerk, dan kom je bij de dagkant. Hier zitten de cafés en restaurants. Kortom, koffie aan de ene kant van de straat en bier aan de andere kant.
En de Rynek? Dit is tegenwoordig een modern stadsplein met loungestoelen, een vijver en een aantal mooie historische gebouwen. Het lijkt in de verre verte niet op de kleurrijke marktpleinen in andere Poolse steden, maar het is een grote stap vooruit voor Katowice.
- Meer leren over het historisch centrum van Katowice? Ga dan mee met deze Old Town Walking Tour.
4. Ontdek de rode bakstenenwijk Nikiszowiec
Terug naar de mijngeschiedenis van Kato, want wist jij dat mijnbedrijven speciale wijken bouwden voor de families van mijnarbeiders? Begin twintigste eeuw bouwde koolmijnbedrijf Giesche de wijk Nikiszowiec en huisvestte er 1.000 mensen. Het was een zelfvoorzienende gemeenschap met een eigen school, ziekenhuis, politiestation, bakkerij en kerk. De wijk kreeg een uniforme uitstraling: alle gebouwen werden voorzien van donkerrode baksteen en kregen rode vensters. De wijk bestond uit zo’n zes blokken en ieder blok had een eigen gemeenschappelijke binnenplaats. Als je de foto’s ziet, dan lijkt dit toch op een scene uit de Netflix serie Peaky Blinders?
Voordat je start met rond te dwalen in Nikiszowiec, raad ik je aan om eerst een audiotour op te pikken. Op deze manier komt de wijk veel meer tot leven. De audiotour is af halen bij het Industriële Etnografie Museum (Rymarka 4) tegen een borg van 50 zloty. Neem je paspoort of ID mee, want deze moet je tonen. Nikiszowiec is trouwens nog steeds een woonwijk, dus houd hiermee rekening als je rondloopt.
Hoe kom je in Nikiszowiec?
Pak bus 30 of 920 van Al. Korfantego (vlakbij hotel Katowice). Ben je in de buurt van het bus station (= Katowice Dworzec)? Pak dan bus 647 of 930. Een kaartje koop je bij de gele ticketmachines of bij de kiosk. Het bus- en tramvervoer in Katowice werkt met een drie-zone-systeem. Nikiszowiec is zone 1. Een kaartje voor zone 1 kost 3,80 zloty (2019).
5. Eet een Poolse sandwich: zapiekanka
Een bezoek aan Polen is niet compleet zonder een zapiekanka. Dit is de Poolse variant van een pizzabroodje. Lekker voor de lunch of als snack tussendoor. De zapiekanka komt vaak met kaas, champignon en ketchup, maar wij zagen vaak genoeg ook andere varianten voorbij komen. Ik heb diepe respect voor de Polen en hun vaardigheid om een 50 centimeter lange hete zapiekanka al lopend op straat op te eten. Hoe doe je dat zonder alles van je broodje te laten vallen?! De beste zapiekanka proefde ik in Katowice bij de Todojutra. Deze lokale keten heeft vijftien varianten op het menu staat, waaronder een veganistische versie. Het menu is in het Pools, maar het broodje is makkelijk te vinden onder nr. 11: weganka. Ik zeg het je: de beste zapiekanka van Polen!
Andere smakelijke adresjes in Katowice:
- Zloty Osiol: maaltijdsalades voor de lunch, ul. Mariacka 1;
- Nieinaczej: vegan snackbar met burgers, Mariacka Tylna 13;
- Bujna: vegan Poolse gerechten (zoals pierogi), Mielęckiego 10.
Katowice: saai of best tof?
De centrale vraag uit de inleiding: is Katowice een saaie grijze stad zoals veel mensen denken? Ook al heb je dit artikel niet gelezen en alleen de foto’s bekeken, dan zie je al dat Katowice een aantal leuke bezienswaardigheden te bieden heeft. Deze Poolse stad is misschien niet zo kleurrijk als Poznan of Gdansk, maar grauw en grijs is het ook niet. Kato heeft karakter, het heeft een verhaal te vertellen. De stad heeft een tweede kans gekregen en heeft zich ontwikkeld tot een stad met moderne architectuur, een lang industrieverleden en muren vol street art. Katowice is misschien niet je doorsnee stedentrip, maar als je het een kans geeft, dan kom je erachter dat het best een toffe bestemming is.
Waar te slapen in Katowice?
Voldoende opties voor hotels en appartementen in Katowice! Kies bijvoorbeeld voor B&B Hotel Katowice Centrum (8,6 op Booking.com) of Novotel Katowice Centrum (8,5 op Booking.com). Klik hier voor een overzicht van hotels in Katowice.
Per trein of bus naar Katowice
- Trein: het moderne treinstation Katowice Dworzec PKP verbindt de stad met Krakau (reisduur: 2 uur) en Warschau (reisduur: 2,5 uur). Je kunt ook met de trein vanuit Praag naar Katowice reizen (reisduur: 5 uur).
- Bus: vanwege werkzaamheden aan het spoor in Praag, reisden wij per bus van Praag naar Katowice en kwamen aan op Dworzec Autobusowy Katowice (reisduur: 7 uur, Flixbus). Er zijn ook busverbindingen vanuit Warschau (reisduur: 4,5 uur) en Krakau (reisduur: 1,5 uur). Het busstation van Katowice lijkt trouwens meer op de parkeerplaats dan op een busstation.
En dat was mijn lijstje bezienswaardigheden en tips voor Katowice. Zou jij deze stad willen bezoeken?
Deze blogpost bevat affiliate links. Als jij iets boekt via deze links, dan verdien ik een kleine commissie zonder dat jij er extra voor betaalt. Lees er meer over in mijn disclaimer.
