Heerlen wordt vaak overgeslagen. Naast bekende toeristische broers Maastricht en Valkenburg wordt dit stadje vergeten. Het steenkoolmijnverleden, de leegstand en de sterke zichtbare vergrijzing maakt deze stad ook niet zo aantrekkelijk voor de toerist. Toch biedt Heerlen iets wat de omliggende steden niet hebben: muren vol street art! Heerlen is zelfs één van de grootste street art steden van Nederland. Wedden dat jij dit niet wist? Als street art liefhebber stond ik te popelen om al dat moois op de foto te zetten. Kijk je even mee?
Op zoek naar mini schilderijtjes
Met een gebogen rug en een speurende blik bekijken we minutieus iedere tegel en stukje muur. Op zoek naar de werkjes van Pablo Delgado. Deze Mexicaanse artiest maakt mini stencils met tafereeltjes uit de Gouden Eeuw. Zo zie je een wassende jonkdame, een wijndrinkend gezelschap en een meisje verstoppertje spelen achter de plantenbak. Ze zitten overal in het stadscentrum verstopt. Laag bij de muur, op een elektriciteitskast of boven een bloempotje. Ze zijn bijna onvindbaar. Bijna zeg ik, want gelukkig geeft Pablo wel een hint in de vorm van een oranje gekleurd tegeltje. Zie je dit tegeltje, dan ben je dichtbij. Of soms ben je niet eens in de buurt. Pablo heeft ook oranje tegeltjes geplaatst waarbij niets te vinden is. Vindt hij grappig, ik wat minder als ik 10 minuten naar niets loop te zoeken.
Grote namen op de muur
Heerlen mag dan nog niet op grote schaal door de Nederlandse toerist zijn ontdekt, de grotere artiesten in het street art wereldje kennen deze stad allang. Zo loop ik op de Pancratiusstraat tegen een enorme mural van Os Gemeos aan. Dezelfde Gemeos die ik al eerder in Lissabon spotte en aan het einde van deze maand in Berlijn hoop te zien. Os Gemeos is een kunstenaarsduo bestaande uit twee Braziliaanse tweelingbroers. Hun werk is over de hele wereld te zien en is erg herkenbaar vanwege de platgeslagen mannetjes met okergele gezichten en de rondzwevende fantasiefiguurtjes.
Nederlands talent laat zich zien
Naast de internationale namen laat ook Nederland zien wat het in huis heeft. Zo heeft het Rotterdamse kunstenaarsduo TelmoMiel een toffe muurschildering gemaakt op de Bekkerweg aan de rand van het centrum. Het tafereel lijkt op een wazige roze droom met een eland en een slapend (of juist gedrogeerd?) kind in de hoofdrol. Geïnspireerd op het liedje ‘A crazy little thing called love’, alleen is love vervangen door een glove. Verwijzend naar de handschoenen in het gewei. Een signature look van dit kunstenaarsduo. Een waanzinnig mooi werk dat je dus gewoon in Nederland kan zien!
Protest en controversie
Sommige werken werpen wat meer stof op dan anderen. Neem bijvoorbeeld de mural ‘Creed’ van de Chileense kunstenaar INTI op de Auroraflat. Zijn murals zijn over de hele wereld te zien en hebben altijd het typerende karakter ‘Kusillo’ in de hoofdrol. In Heerlen is dit karakter afgebeeld als een non (of moslima, het is maar hoe je het bekijkt) met een olijftakje in de hand, een masker op en een bomgordel rond het middel. Een heftig beeld, zeker in deze tijd. Een aantal inwoners vond het ook aanstootgevend en totaal ongeschikt voor kleine kinderen. Niet zoals INTI het bedoeld heeft. De mural laat vooral een combinatie zien van oorlog (bomgordel & camouflage) en vrede (olijftakje & bijbel).
Andere werken sluiten juist weer helemaal aan bij de emoties van de stad. Een voorbeeld is de piñata camera aan de Spoorsingel. Een verbeelding van het burgerprotest tegen de maatregel om meer camera’s op straat te plaatsen. Even verderop vind je nog een protestwerk genaamd ‘Heerlen is boos!’. Ook een verbeelding van burgeronvrede. Dit keer was het negatieve geluid van de omwonenden gericht op een eerdere muurschildering die niet echt in de smaak viel.
En er is nog veel meer…
Heerlen telt zo’n 30 murals en diverse kleinere werken. Ieder jaar wordt dit uitgebreid met projecten. In 2013 en 2014 tijdens ‘Murals I en II’ en in de zomer van 2015 met het project ‘Transition in Color’. Dit laatste project had als doel lege en levenloze plekken in de stad op te fleuren met felle kleuren of mooie details. Ook is hier en daar een verwijzing opgenomen naar het mijnverleden. Zo staat er op één van de flats in het centrum een kooi met een vogeltje die vroeger gebruikt door de mijnwerkers om eventuele gaslekken te ontdekken in de mijnen.
Ga je binnenkort naar Heerlen, maak dan zeker tijd om deze toffe street art-zijde van de stad te zien. Het zet deze anders zo grauwe stad in een kleurrijk daglicht. En lekker makkelijk: iedere zondag vertrekt er een street art tour vanaf het lokale VVV-kantoor die langs alle toffe plekjes in de stad gaat (kaartjes €8,75). Zelf heb ik ook deze tour gevolgd, en ik kan eerlijk zeggen dat ik een groot deel van bovenstaande werken anders niet had gezien, laat staan, de verhalen had geweten. Bovendien wordt de tour gegeven door een enthousiaste dame die veel af weet van de achtergrond van de stad en street art.
Heb jij al eens Heerlen bezocht?
4 Comments
Wat een goede tip! Het werk tegenover het station ken ik wel, maar veel van de andere murals had ik nog nooit gezien. Helaas ben ik komende zondag niet meer in Heerlen, maar als ik in januari/februari die kant op ga dan ga ik de toch zeker doen. (Samen met mijn 71-jarige moeder, die woont in Heerlen ;))
Haha leuk om te horen Jenny! Zeker doen, je moeder zal deze kant van haar stad ook best tof vinden 🙂
Ik wist niet dat dit in Heerlen allemaal te vinden is! Ik kom oorspronkelijk uit Sittard-Geleen en kwam dus wel regelmatig in Heerlen, maar OF dit was er toen nog niet OF ik heb er grandioos overheen gekeken 😀
Haha geweldig! Grappig dat zo weinig mensen dit kennen. Het is zo mooi en lekker in eigen land!