Vilnius: 7 redenen waarom de Litouwse hoofdstad jouw volgende stedentrip is

Mijn favoriete steden in Europa op een rij: Lissabon, Sint-Petersburg, Gdansk, Lviv en de nieuwste toevoeging: Vilnius. Want jongens: de Litouwse hoofdstad Vilnius is leuk! Misschien had het te maken met het feit dat we net uit Belarus kwamen en daar vijf dagen lang waren weggeregend en dat de weergoden in Litouwen ons een stuk beter gezind waren, maar iets klikte met deze stad. Vilnius biedt alles voor een toffe stedentrip: het historisch centrum staat tjokvol prachtige pandjes, de stad is eigenzinnig, leuke cafés in overvloed en net buiten de stad staat ook nog eens een sprookjeskasteel. Kortom, waar wacht je nog op? Ik geef je in dit artikel 7 redenen waarom je Vilnius moet bezoeken en ik tip leuke bezienswaardigheden.

1. Vilnius = lekker struinen

Nummer één reden waarom Vilnius jouw volgende stedentrip moet worden: de oude binnenstad is een lust voor het oog. Laat die stadsplattegrond lekker in je hotel achter en struin doelloos rond in de wirwar van straatjes. Welke straat je ook kiest, elke keer duikt er weer een prachtige kerk, een mooi plein of een gezellig café op. Het centrum telt wel 1.200 middeleeuwse gebouwen. Om die reden is Vilnius ook terug te vinden op de Werelderfgoedlijst van UNESCO.

Zit je krap in de tijd, dan raad ik je aan in ieder geval deze straten mee te pakken: Pilies straat, Gediminas Prospektas, Ausros Vartu straat en Didžioji straat. Of laat een local je de mooiste kanten van de stad zien en sluit aan bij een ‘Vilnius Free Tour’. Deze gratis stadswandeling vertrekt dagelijks om 10.00 en 12.00 uur vanaf het stadshuis (Didžioji g. 31).

2. Kerkstad Vilnius: Vestig een record ‘kerken kijken’ op één dag

Kerken te over in Vilnius! De binnenstad herbergt bijna 30 mooie exemplaren. Geen wonder dat het lijkt alsof er een kerk op iedere straathoek staat. Alle kerken zien gaat te ver voor een stedentrip, dus ik laat je zien welke je in ieder geval niet mag overslaan:

• Sint-Annakerk met daarachter de Bernardinekerk: de donkerrode voorgevel van de Sint-Annakerk is opgebouwd uit 33 verschillende soorten bakstenen. Waanzinnig mooi!
• Sint-Casimirkerk: de roze kerk in het centrum met een kroontje op de toren. Zo’n zoete kerk!
• Kathedraal Basilica: misschien wel de belangrijkste kerk van Vilnius.
• Sint-Michael kerk: het mooist te zien vanuit een zijstraatje (zie header foto).

3. Vilnius is een middeleeuwse diamant

Vilnius is één van de grootste overgebleven middeleeuwse stadjes in Noord-Europa. Ooit was het middeleeuwse Vilnius omringd met een dikke stadsmuur. Mensen konden er alleen in en uit via één van de negen stadspoorten. Eén poort is nu nog over: de Poort van het Morgenrood. En het is er niet zomaar eentje, want wat een plaatje! Bovenin de lichtblauwe poort zit een kapel met het gouden icoon van de Heilige Maagd Maria.  

Gediminas Kasteeltoren

Ander mooi Middeleeuws erfgoed op het lijstje van Vilnius bezienswaardigheden: de Beltoren en de Gediminas Kasteeltoren. De Beltoren was ooit onderdeel van de stadsmuur, maar werd uiteindelijk omgezet naar klokkentoren voor de Kathedraal Basilica op het Kathedraalplein. De Gediminas Kasteeltoren was ooit onderdeel van het driedelige Vilniuskasteel. De toren behoorde tot het Bovenkasteel. Daarnaast had je nog een Benedenkasteel (dit is nu het Nationaal Museum) en het Scheve Kasteel (platgebrand in de veertiende eeuw). Voor een prachtig stadspanorama raad ik je aan om de trappen te beklimmen richting de Gediminastoren. Voor €5 per persoon kun je de toren beklimmen, of je geniet (gratis) van het uitzicht op de heuvel zelf.

4. Vink twee landen af in één stedentrip: Užupis en Litouwen

Užupis is één van de oudste stadsdelen van Vilnius. Ooit was dit een wijk met een bloeiende Joodse gemeenschap, maar na 1945 wilde niemand in Užupis komen. De buurt was een no-go zone en stond bekend om geweld en criminaliteit. In 1991 verklaarde Litouwen zich onafhankelijk en dit zette een verandering in gang voor Užupis. Het stadsdeel trok steeds meer kunstenaars aan die op zoek waren naar goedkope woonruimte. Bovendien lag de kunstacademie om de hoek, dus het was een win-win voor de kunstenaars. Dankzij deze hernieuwde energie is de wijk Užupis nu één van de populairste gebieden in Vilnius.     

Republiek Užupis

Nu komt het leuke feitje. Užupis is niet alleen een stadsdeel, het is een zelfverklaarde republiek compleet met een eigen grondwet, president, volkslied en vier vlaggen (één voor ieder seizoen). Tot voor kort had het zelfs een leger. Op 1 april 1997 stichtten de inwoners van de wijk de republiek Užupis. Wat begon als een grap werd een serieuze oproep voor vrijheid en mensenrechten. En zo werd de republiek Užupis geboren. Wees niet bezorgd, je mag gewoon visumvrij naar binnen! Als je geluk hebt, kun je zelfs je paspoort laten stempelen.

Užupis bezienswaardigheden

• Lees de grondwet: de grondwet lezen klinkt super saai, maar niet in Užupis. De 41 stadsregels, gericht op het recht op vrijheid, bevatten veel ludieke regels. Voorbeelden: “Iedereen heeft het recht om lui te zijn en stroopwafels te eten” of “Een hond heeft het recht om een hond te zijn”.
• Loop langs het Tibetplein: één van de eerste dingen die ik zag in Užupis waren Tibetaanse gebedsvlaggen. Ik vond het een vrij gek gezicht, want wat heeft Litouwen te maken met Tibet? Maar als je bedenkt dat Užupis draait om het recht op vrijheid past de politieke boodschap van dit plein goed bij de wijk.
• Kunst kijken bij de Užupis Art Incubator: een uniek kunstproject van jonge studenten uit de jaren negentig met als doel een plek te creëren voor jonge creatieve artiesten. Deze galerij draait helemaal om outside-the-box denken en heeft daarom vrij bijzondere werken. Het ligt pal aan de rivier Vilnia en op een zonnige dag komen de locals hier graag relaxen of een boekje te lezen. Adres: Uzupio 2.
• Bewegende street art: in Užupis komt street art tot leven! Download de app (R)estart Reality en ga naar de Užupis Art Incubator. Hier staan zwart-wit schilderingen op de muur. Slinger de app aan, richt je telefoon op de muur en het werk komt tot leven op je telefoon. Erg tof!

Vilnius zit trouwens vol met street art. Ik zag nog veel meer werken in Užupis en andere delen van de stad. In dit artikel laat ik je de beste street art van Vilnius zien.

5. Prima opties voor veganisten & vegetariërs

Wie dacht dat je in Vilnius niet lekker kan eten, heeft het goed mis. Goed, de traditionele keuken is misschien niet zo interessant, tenzij je natuurlijk dol bent op aardappelen, kaas en veel vlees. Als veganist is dat niet zo mijn ding, dus ik sloeg de traditionele gerechten in Vilnius over. Bovendien heb ik genoeg vareniki/pierogi/pelmeni, borscht, blini en draniki gegeten tijdens eerdere reizen in Oost-Europa. Gelukkig Vilnius biedt genoeg andere opties. Deze adresjes vielen bij mij in de smaak:

• Salade of burgers eten bij RoseHip Bistro: een gezonde portie geroosterde groenten met roze humus of een lekkere burger vind je bij RoseHip Bistro. Zoals de naam al doet vermoeden: verwacht veel roze. Adres: B. Radvilates g. 7.
• Pizza eten bij Jurgis ir Drakonas: een lokale keten die fantastische Napolitaanse pizza’s maakt, er is ook een lekkere veganistische optie. Adres: meerdere vestigingen, bijvoorbeeld op de Pilies g. 28.
• Koffie met taart bij Chaika: hoe vaak kun je als veganist nu een taartje eten? Ik spreek uit ervaring: dat komt niet zo vaak voor. Dus als ik een veganistische taart zie, dan geniet ik er ontzettend van. De taarten bij Chaika zijn heerlijk, en in de zomer serveren ze ook nog eens veganistisch ijs. Aanrader! Adres: Totoriu g. 7.

6. Waan je een koning(in) bij het kasteel van Trakai

Even klaar met de stad? Geen probleem. Op slechts 30 kilometer van Vilnius ligt het sprookjesachtige kasteel van Trakai, een topper in het lijstje Vilnius bezienswaardigheden. Dit kasteel stamt uit de veertiende eeuw en is gebouwd op een klein eilandje in het Galvemeer. Vroeger was het een belangrijk strategisch punt, later werd het een gevangenis en nu is het één van de populairste Vilnius bezienswaardigheden van het land. Een entreekaartje kost €8 per persoon. Wij kozen ervoor niet naar binnen te gaan, want €16 pasten niet meer in ons dagbudget en vaak zijn kastelen aan de buitenkant indrukwekkender dan aan de binnenkant.

Met het OV naar Trakai

De meest budgetvriendelijke manier om van Vilnius naar Trakai te reizen, is per trein of bus. De prijs voor een bus- of treinkaartje is hetzelfde: €1,80 per persoon voor een enkele reis. Qua reistijd is de trein iets sneller, maar de bus rijdt iets vaker. Treinkaartjes koop je op het station of online, buskaartjes kun je bij de chauffeur kopen. In beide gevallen wordt je zo’n 3 kilometer buiten het dorp Trakai afgezet. Dit klinkt ver, maar het was eigenlijk helemaal prima. Op deze manier kon ik zoveel meer van Trakai zien, zoals de kleurrijke houten huisjes, het meer en een prachtige kerk. Het was absoluut geen straf om een stukje te wandelen.

7. Origineel overnachten: kamperen middenin de stad

Overtuigd van Vilnius en haar bezienswaardigheden, maar geen idee waar je moet slapen? Dan heb ik een tip voor je. Wij sliepen op een camping vlakbij Užupis. De naam: Downtown Forest Camping. Technisch gezien is het geen bos, maar meer een grote tuin. En in alle eerlijkheid: ik haat kamperen, maar toch boekte ik een slaapplek op deze camping. Waarom? Ze bieden toffe tuinchalets aan waardoor je als ‘binnenmens’ (dat ben ik!) toch een eigen plekje heb, maar ook het gevoel van buiten kan hebben zonder op de grond te slapen. Iedere ochtend staat er ook nog eens gratis koffie en thee klaar. Ik ben niet gesponsord om dit te zeggen, ik ben gewoon fan en deel graag goede tips.

Volledige transparantie: als je via deze link Downtown Forest Camping boekt, dan krijg ik een kleine commissie zonder dat het jou iets extra’s kost. Een zakcentje voor mij om deze blog draaiende te houden.

En dat zijn mijn zeven redenen waarom je naar Vilnius moet gaan. Heb jij je volgende stedentrip al gepland? Wat vind jij het mooist van de Vilnius bezienswaardigheden?