Reizen door Belarus, het stond al een tijd op mijn wenslijstje. Ik was zo nieuwsgierig naar dit land. Mijn reispartner deelde dit enthousiasme niet. Hij moest nog even ‘opwarmen’ aan het idee om naar Belarus te gaan. Wat is daar nou te zien? Ik liet hem foto’s zien van de mooiste stad van Belarus: Grodno. Het overtuigde mijn vriend en zo werd Belarus onderdeel van onze grote overlandreis naar Indonesië. Helaas regende het non-stop tijdens onze dagen in Grodno, maar we hebben toch een goede indruk kunnen krijgen. In dit artikel vertel ik je over mijn eerste indrukken van Belarus, de bezienswaardigheden van Grodno en ik deel nuttige visuminformatie. Pak er een kop thee bij, want je hebt heel wat te lezen.
Lees ook: Voor het eerst naar Rusland: deze 5 dingen vielen me op.
Hoe is het om te reizen door Belarus?
Tsja Belarus, wat moet je daar nu van verwachten? Het land heeft de illustere bijnaam ‘de laatste dictatuur van Europa’. Ik hoor bijna nooit iets over Belarus op het nieuws en als je iets hoort, dan is het vaak negatief. Bovendien ken ik maar weinig mensen die in dit land zijn geweest, dus ik wist van tevoren niet goed wat ik moest verwachten. Nu we er zijn geweest, help ik graag anderen op weg door onze indrukken te delen.
Ik schrijf Belarus en niet Wit-Rusland, omdat Belarus de historisch correcte naam is voor dit land. Wit-Rusland is een vertaling van de Russische naam.
Mijn eerste indrukken van Belarus
- Russisch is de hoofdtaal: vrijwel niemand spreekt Engels in Belarus. Houd daarom Google Translate paraat. Belarus heeft ook een eigen taal, het Belarussisch. Dit is niet hetzelfde als het Russisch. Zo zeggen de Belarussen geen spasiba (dankjewel in het Russisch) maar dzjakoej.
- Voor het eten hoef je niet naar Belarus: Belarus is een aardappelland. Het lekkerste aardappelgerecht is de draniki. Die komt, net zoals met alles in de Russische keuken, met een flinke dot smetana (zure room). Maar naast de draniki is het eten niet zo interessant.
- Reizen in Belarus is prima betaalbaar: van alle landen die we tot nu toe bezochten tijdens deze overlandreis is Belarus een absolute middenmoot. Niet super duur, niet spotgoedkoop.
- Visumregels vallen best mee: zo kun je de verplichte registratie voor buitenlanders (als je langer dan 5 dagen in Belarus blijft) online doen. Dit hebben wij dus ook netjes gedaan. Uiteindelijk heeft niemand naar deze registratie gevraagd. Misschien hadden we geluk?
- Geen Uber maar Yandex: het Russische antwoord op Uber is Yandex taxi en heel Oost-Europa en de Kaukasus gebruikt het. Het werkt precies hetzelfde als Uber, de app is beschikbaar in het Engels en je kunt je creditcard toevoegen aan je account.
11 leuke Bezienswaardigheden in Grodno
Onze focus voor Belarus was Grodno, vaak ook Hrodna genoemd. Een stad in het westen van Belarus, vlakbij de grens met Litouwen en Polen. Grodno werd gesticht in de twaalfde eeuw, maar is eigenlijk pas sinds 1991 onderdeel van onafhankelijk Belarus. Door de eeuwen heen is de stad in handen geweest van Polen, Litouwen, Rusland en Duitsland. Deze multiculturele achtergrond verklaart ook de architectuur in deze stad. Je ziet een beetje van alles wat. Ik vertel je wat je er allemaal kunt doen.
1. St. Francis Xavier kathedraal
De Sint Francis Xavier kathedraal is een handig oriëntatiepunt. Zie je deze kerk, dan sta je in het centrum van Grodno. Het Sovetskaya plein, waar de kerk staat, is het startpunt voor een wandeling door de stad. Ik vond de spitse lichtblauwe koepels prachtig, maar het is ook de moeite waard om de kerk van binnen te bekijken. Verwacht veel bladgoud, want het is een Rooms-Katholieke kerk.
Naam op Google Maps: Jesuit Cathedral of Hrodna.
2. Grodno Drama theater & Nesterka
Nesterka Vegan Bar was onze vaste hang-out in Grodno. Het is het enige veganistische restaurant van de stad. Op zich geen probleem, want ze serveren een heerlijke burger! Deze bar heeft ook een fijne collectie aan bordspellen. Wij kozen voor Russisch monopoly en dat ging verassend goed! Nesterka is bovendien gevestigd in één van de meest iconische gebouwen van Grodno: het dramatheater. Het gebouw is een prachtig staaltje brutalistische Sovjet architectuur.
Meer brutalistische Sovjet architectuur zien? Lees dan mijn artikel over Skopje, de hoofdstad van Noord-Macedonië.
Naam + adres op Google Maps: Nesterka Vegan Bar, Mostowa 35.
3. Struinen over de Sovetskaya Vulica
Liefde voor autovrije straten! In Grodno is de Sovetskaya Vulica het domein van de voetganger. Charmante pandjes aan weerskanten en kinderkopjes sieren deze hoofdstraat van Grodno. Ik liep de straat meerdere keren op en af en zag iedere keer weer nieuwe details.
Naam op Google Maps: Soviet Street.
4. De mooiste kerk van Grodno: Pakrouskaya Orthodoxe Kerk
Ik heb een zwak voor Oost-Orthodoxe kerken. De koepeltjes en zachte pastelkleuren: deze kerken zijn vaak een plaatje voor het oog. De Pakrouskaya Orthodoxe Kerk in Grodno is hier een mooi voorbeeld van. Kijk die prachtige roze kleur! En je hebt ook nog andere mooie kerken in Grodno, zoals de zilveren St. John Lutherse kerk en de gele Sint Bernardine kerk.
Naam + adres op Google Maps: St. Basil Church, Vulica Elizy Ažeška 23.
5. Mis niet de heroïsche Sovjet murals
Als je vaker in voormalig Sovjet-Unie reist, dan heb je het vast wel eens eerder gezien. Ik heb het over de Sovjet murals. Het zijn openlucht kunstwerken die hardwerkende Sovjet arbeiders, boeren of soldaten laten zien. Tegenover de Pakrouskaya Orthodoxe Kerk vind je een mooi exemplaar gemaakt van beton. Als mens voel je je bijna nietig als je eronder staat, zeer waarschijnlijk ook één van de doelen van het werk.
Naam + adres op Google Maps: mural op Ozheshko 19.
6. Koffie drinken bij de Wit-Russische barista’s
Verrassend genoeg zag ik in Grodno best een aantal hippe koffietentjes. De leukste cafés zijn te vinden op Zamkavaya Vulica. Ik zet mijn favorieten op een rij:
- Nasa Kava (vertaling: Our Coffee), Zamkavaya 11: de mooiste koffietent van Grodno. De koffie is heerlijk en kan op verzoek met havermelk geserveerd worden. Menu is in het Russisch, maar de heren achter de bar spreken ook een woordje Engels.
- Proste Coffee (vertaling: Just Coffee), Zamkavaya 18: koffietentje vlakbij het Oude en Nieuwe Kasteel. We kwamen hier na ons bezoek aan het Oude Kasteel. Geen aanrader overigens, de tentoonstelling is erg ouderwets. Maar ze zijn aan het renoveren, dus misschien wordt het beter. Terug naar de koffie. Proste Coffee is een klein snoezig koffietentje. Op verzoek maken ze de cappuccino met havermelk.
- Koffietruck WakeCup, Sovetskaya Vulica 1: een gele koffietent op wielen. Ik zei toch Belarus hip was. De dame in de mobiele koffietent serveert ook nog eens koffie met havermelk.
7. Gek Grodno: strijkboutmuseum
Toen ik hoorde dat Grodno een strijkboutmuseum heeft, moest ik eerst een beetje lachen. Maar daarna wilde ik dolgraag dit unieke museum te ontdekken. Hoe vaak heb je nu de kans om een strijkboutmuseum te bezoeken, en wel in Belarus?
Museum is eigenlijk een groot woord voor wat het is. Het zijn twee kamers, die helemaal volgepropt zijn met strijkbouten in alle soorten en maten. De tentoonstelling werd beheerd door een zeer enthousiaste dame die enkel Russisch of Belarussisch sprak. Gelukkig waren er twee Russische bezoekers die zich opwierpen als vertalers. Vol enthousiasme (en met gebaren) vertelde onze gids over de strijkbouten. We dachten met 10 minuten wel weer buiten te staan, maar we hebben een dik uur alle strijkbouten bekeken.
Naam + adres op Google Maps: Интересный музей (Interesting Museum), Zamkavaya vulica 18, 1e verdieping bij de witte deur. Entree is 5 BYN per persoon.
8. Tweelingtorens Kasia & Basia
Net buiten de oude stad, hoog op de oevers van rivier Neman, staan twee pastelkleurige watertorens genaamd Kasia en Basia. Niemand weet waar deze namen vandaan komen, ook al gaan er wel verhalen de ronde. Zo zou in de gele toren een accountant met de naam Basia gewerkt hebben en in de roze toren werkte een manager genaamd Kasia. Tsja, de waarheid zullen we misschien nooit weten. Tegenwoordig worden de tweelingtorens gebruikt door lokale artiesten als workshop.
Naam + adres op Google Maps: Bashni “Kasya” I “Basya”, Ulitsa Sverdlova 2.
9. Spot de Mona Lisa van Grodno
Schuin tegenover de Proste Coffee staat het Brandweermuseum, gevestigd in een oude brandweerkazerne met uitkijktoren (vroeger gebruikt om snel brandjes te spotten). Het leukste aan dit gebouw is de façade met de muurschildering van zestien brandweermannen- en vrouwen. Er is namelijk iets bijzonders aan de hand. Iets dat ik eerst ook niet door had, maar pas veel later ben achter gekomen. Eén van de mensen in de schildering heeft het gezicht van de Mona Lisa. Kun jij het spotten?
Naam op Google Maps: Muzei Istorii Pozharnoi Sluzhby G Grodno, Zamkavaja vulica 19.
10. Grote Synagoge, een kast van een gebouw
Begin vorige eeuw had Grodno een grote levendige Joodse gemeenschap. De Tweede Wereldoorlog had fatale gevolgen voor deze gemeenschap. Nazi-Duitsland richtte in 1941 twee ghetto’s in en niet lang daarna werden alle Joden op transport gezet naar Auschwitz en Treblinka. De ingang van de ghetto nummer 1 is nog steeds te vinden aan de Zamkavaya street.
Het Joodse erfgoed van Grodno is ook zichtbaar in de vorm van de Grote Synagoge. Gebouwd in de zestiende eeuw, maar gesloten en vernield in de Tweede Wereldoorlog. Jarenlang stond het er verlaten bij, totdat in de jaren negentig de renovatie werd gestart. De buitenkant is inmiddels hersteld en is zeer indrukwekkend om te zien.
Naam op Google Maps: Great Synagogue, Vialikaja Trajeckaja vulica 59A.
11. Zonsondergang bij St. Boris & Gleb kerk
Tip voor de namiddag: pak de trappen naar beneden bij het Oude Kasteel en maak een wandeling langs rivier Neman. Een mooi eindpunt is de St. Boris & Gleb Kerk. Dit is één van de oudste actieve kerken van Belarus. Van de verte lijkt het misschien op een oude schuur, maar van dichtbij zie je de verschillende kleuren en patronen in de stenen muur. De kerk ligt, net zoals het stadscentrum, hoog op de oevers, dus je hebt een prachtig uitzicht over de rivier en ondergaande zon.
Naam + adres op Google Maps: Kolozha Church, Ulitsa Kolozha 6.
Overland reizen & visum voor Belarus
Je kunt Belarus visumvrij bezoeken als je per vliegtuig binnenkomt. Aangezien wij over land reisden, ging dit niet voor ons op. Onze opties waren (1) een visum vooraf aanvragen bij de ambassade van de republiek Belarus in Den Haag of (2) ons bezoek beperken tot de visumvrije regio’s Grodno of Brest. Optie 1 viel af, omdat we hiervoor hotels moesten vastleggen via een lokale reisorganisatie. Wij werkten met een flexibel reisschema. We gingen voor optie 2, een bezoek aan de visumvrije regio Grodno. Sinds onze reis in 2019 zijn er een aantal zaken veranderd. Zo kun je nu de regio Grodno en Brest combineren in één reis van maximaal 15 dagen. Ook kun je heel west-Belarus visumvrij bezoeken, ook maximaal voor 15 dagen.
Visumvrij Grodno: vereiste documenten
Om Grodno (of Brest) te bezoeken, moet je nog steeds een aantal documenten van tevoren regelen. Visumvrij betekent dus niet ‘regelvrij’. Zo moet je een uitnodigingsbrief (permit) aanvragen bij een lokale reisorganisatie en een lokale reisverzekering (met een minimale dekking van €10.000) kopen. Het verschil met het visumproces via de ambassade is dat je dit makkelijk en goedkoop online kan regelen via bezviz.by. Dit is een Belarussische reisorganisatie en de enige eis die zij stellen is dat je minimaal twee services moet afnemen.
Verplichte registratie buitenlanders
Let op: ga je langer dan 10 dagen op reis in Belarus, dan moet je je registreren. Vroeger moest je hiervoor naar een politiestation gaan, maar tegenwoordig kan dit gelukkig gratis online. Registreren kan via portal.gov.by.
Staat Belarus bij jou op het lijstje?
Let op: visuminformatie kan snel veranderen. Check altijd de actuele visuminformatie voor vertrek.
