Samarkand bezienswaardigheden: dingen om te doen & praktische tips

Oezbekistan is nog altijd een onbekende bestemming voor veel mensen. Zonde als je het mij vraagt. Dit land is, als het gaat om cultuur en geschiedenis, de parel van Centraal-Azië. Iedere stop tijdens een reis door Oezbekistan heeft haar eigen charme. Khiva met haar oude ommuurde stad, Buchara met haar overdekte bazaars en Samarkand met haar enorme blikvangers van bezienswaardigheden. En over die blikvangers wil ik het in dit artikel hebben, want – man o man – wat kun je je ogen uitkijken in deze stad! Ik vertel je over de mooiste bezienswaardigheden in Samarkand en ik geef je praktische tips.

Samarkand bezienswaardigheden

Registan plein – De ansichtkaart van Samarkand

Absolute nummer één op het lijstje Samarkand bezienswaardigheden is het Registan. Het hoogtepunt tijdens iedere Oezbekistanreis. Letterlijk vertaald betekent het Registan een ‘zanderige plek’. In de hoogtijdagen van de zijderoute werd dit plein gebruikt als marktplaats voor de karavanen. Het lag namelijk op de kruising van zes handelswegen. En met die karavanen kwam natuurlijk het nodige zand mee.

• Grote foto’s zijn van mijn tweede reis in 2019, collages zijn van mijn eerste reis in 2016.

Bekijk de drie madrassa’s van top tot teen

Het Registan plein wordt geflankeerd door drie gigantische madrassa’s (historische scholen). Iedere madrassa heeft een eigen motiefje op de poort. De Shir Dor madrassa met de vervormde leeuwen, de sterren van de wetenschappelijke Ulugh Beg madrassa en de gouden bloemen van de Tilla Kari madrassa. Bezoek zeker deze laatste madrassa, want de zalen en koepels zijn rijkelijk gedecoreerd met bladgoud. Tilla Kari betekent ook ‘overdekt met goud’.

Tip: veel mensen bekijken het Registan alleen vanaf de voorkant (vanaf het fotografeerplatform) en gaan dan naar binnen. Ik raad je aan om ook een rondje om het complex te lopen. De achterkant is net zo mooi!

Entreeprijs Registan madrassa’s: 40.000 som voor buitenlanders. Iedere dag open vanaf 8.00 uur. Ga zo vroeg mogelijk!

Bibi Khanum moskee – moskee met een smeuïge legende

Samarkand is de stad van de 14e-eeuwse leider en nationale held Timoer Lenk. Alles in Samarkand moest volgens Timoer het mooiste, de beste en de grootste zijn. De Bibi Khanum moskee was zijn meesterwerk, een historisch monument met een smeuïge legende. Zo zou de moskee een cadeau geweest zijn van de vrouw van Timoer (Bibi Khanum), maar haar verrassing kwam met een offer. De architect werd smoorverliefd op de beeldschone Bibi Khanum en wilde de moskee alleen afmaken als hij haar een kus mocht geven. De kus liet een litteken achter op haar wang. Timoer zag dit en liet de architect executeren. Het is een theatraal verhaal. In realiteit was het Timoer zelf die de moskee liet bouwen. Hij huurde de beste architecten in en zette een kudde Indiase olifanten aan het werk. Het resultaat is erg indrukwekkend. De koepels van de moskee toren ver boven de rest van de stad uit. De toegangspoort is zo’n 40 meter hoog en laat je als bezoeker ontzettend klein voelen.

Entreeprijs Bibi Khanum Moskee: 25.000 som, iedere dag open vanaf 8.00 uur.

Ga naar de Siyob Bazaar voor de lekkerste halva

Naast de moskee ligt de levendige Siyob bazaar, één van de belangrijkste markten van Samarkand. Hier verkopen ze van alles. Van sterke kaasjes en Oezbeekse broden tot vlees, fruit en gesuikerde noten. Aan de zijkanten van de markt vind je ook kleine drogisterijen en allerlei souvenirwinkeltjes. Vroeger werd de markt ook gebruikt door de zwarte markt geldwisselaars. Het is super leuk om een rondje over de markt te lopen en lokale delicatessen te proeven. Mijn favoriete plek was de halvakraam, een zoete regionale snack. Alleen al de manier waarop de repen waren uitgestald trok al mijn aandacht. Er is keuze uit allerlei smaken: pistache, witte chocolade of een zoete variant. Een aanrader!

Goed om te weten: op maandag is de markt dicht.

Bewonder de Gur-e-emir – de gouden rustplaats van Timoer

Ook na de dood van Timoer Lenk is de man nog altijd aanwezig in de stad. Niet ver van het Registan vind je de Gur-e-emir, het mausoleum van Timoer. Eigenlijk wilde Timoer helemaal niet in Samarkand begraven worden, maar in zijn geboorteplaats Shakhrisabz. Hij had zelfs al een complete tombe daar klaarstaan, maar uiteindelijk liep zijn begrafenis iets anders. De sneeuw had de wegen naar Shakhrisabz onbegaanbaar gemaakt, waardoor het lichaam in Samarkand moest blijven. Het Gur-e-emir is een familiegraf en bood ook plaats aan de zonen en kleinzonen van Timoer. De ingang wordt wederom gemarkeerd door een indrukwekkende toegangspoort vol met kleurrijke tegeltjes en patronen. Binnen knalt het bladgoud van de muren af. Gur-e-emir is zeker één van de bezienswaardigheden die je niet mag missen in Samarkand!

Entreeprijs Gur-e-emir: 25.000 som, iedere dag open vanaf 8.00 uur.

50 tinten blauw bij Shah-i-Zinda

Het Registan mag dan wel de ansichtkaart van Samarkand zijn, mijn favoriete bezienswaardigheid in deze stad is necropolis Shah-i-Zinda. Een begraafplaats klinkt misschien niet zo interessant, maar dit is er niet zomaar eentje. De Shah-i-Zinda betekent ‘De levende koning’ en is gesticht om het graf van Kusam ibn Abbas (neef van de profeet Mohammed) te markeren die haar begraven zou liggen. De andere graven eromheen behoren tot invloedrijke mensen uit de elfde tot aan de negentiende eeuw. Zij wilden vlakbij Kusam ibn Abbas begraven worden, waardoor er een straat is ontstaan van blauwe tombes. Locals komen naar de Shah-i-Zinda om hun respect te tonen en sommige leggen geld neer voor de doden. Zelf kwam ik naar de tombestraat voor de donkerblauwe, lichtblauwe en turkoois gekleurde tegels en mozaïeken. Een sombere en tegelijkertijd prachtige plek! Bereid je voor op veel foto’s 🙂

Entreeprijs Shah-i-Zinda: 15.000 som. Iedere dag open vanaf 7.00 uur. Dit is een heilige plek, dus draag gepaste kleding. Trek een lange broek aan en zorg voor bedekte schouders.

Meer dingen om te doen in Samarkand

• Tombe van de oud-president: het mausoleum van Islam Karimov, de eerste president van een onafhankelijk Oezbekistan (overleden in 2016). Entree: 15.000 som, vlakbij Shah-i-Zinda.
• Ulugh Beg Observatorium: een museum dat een model laat zien van het vernietigde observatorium van 15^e-eeuwse leider Ulugh Beg. Entree: 25.000 som.
• Dagtrip naar Shahrisabz: geboorteplaats van de grote leider Timoer. Tegenwoordig vind je hier diverse mooie historische monumenten. Taxi: reken op 40 USD voor een trip met twee mensen.

Tip: ga eten bij Sayqali Chayhana op Tashkent Road (ook bekend als Islam Karimov Street). Het zit vlakbij Bibikhanum Teahouse. De jonge eigenaar heeft in het buitenland gewoond en spreekt goed Engels. Hij runt het restaurant samen met z’n moeder en oma. Op verzoek maken ze de plov vegetarisch.

Wat moet je weten voordat je naar Samarkand gaat?

De twee gezichten van Samarkand

Samarkand is een stad met twee gezichten. Je hebt het toeristische Tashkent Road, een lange brede boulevard tussen de Bibi Khanoum Moskee en het Registan plein. De boulevard is vrij leeg, je vindt er een paar grote souvenirshops en restaurants. Een golfkarretje brengt mensen van de ene naar de andere kant. En dan heb je nog het oude Samarkand. De plek waar de locals wonen, samenkomen op pleinen en kinderen op straat spelen. Dit gedeelte zien veel toeristen niet, want het is afgescheiden met een muur van het toeristische gedeelte.

Hotels in Samarkand

De meeste toeristen kiezen voor een hotel aan de toeristenboulevard. Ik deed dit ook de eerste keer, want je bent lekker snel bij alle bezienswaardigheden. Bibikhanum Hotel heeft een prachtig uitzicht op de moskee. De tweede keer verbleven we in een homestay in de oude stad (Fayz Guesthouse, 8,7 op Booking.com). Ik vond dit eigenlijk leuker, want het gaf een betere indruk van het echte Samarkand. Klik hier voor een overzicht van de hotels in Samarkand.

Hoe zit het met geld?

Pinautomaten vind je op Tashkent Road en rondom Central Park, meestal bij een hotel of restaurant. Vlakbij Bibi Khanoum Teahouse zag ik een Kapital Bank pinautomaat die Oezbeekse som en US dollars geeft (2019, geen idee of dit nog steeds zo is). Voor ons was dit erg handig, want als wereldreizigers weet je nooit wanneer je dollars nodig hebt. Beter om een voorraad te hebben.  

Goed om te weten: pinautomaten in Oezbekistan zijn vaak een ‘hit & miss’. Ze kunnen leeg zijn of jouw type creditcard niet accepteren. Als je een werkende pinautomaat vindt, neem dan zoveel mogelijk op. Hoe hard de ontwikkelingen ook gaan, Oezbekistan is nog altijd een cash-land. Het is vaak niet mogelijk om met credit card te betalen.

Hoe kom je in Samarkand?

Door de centrale ligging is Samarkand erg goed te bereiken. De trein is de beste optie voor vervoer. Tickets boek je heel makkelijk via de Uzbek Railway Website.

Vanuit Buchara: veel verschillende treinopties. De meeste toeristen kiezen voor de snelle Afrosiyob trein die er 2 uur over doet. Prijs ligt rond de 45.000 som. Daarnaast is er ook een oudere Sharq trein die er iets langer over doet (3 tot 4 uur). Zijn de treintickets uitverkocht? Dan is een shared taxi ook een oplossing. Gebruik de app Maps.me om de vertreklocaties te vinden.

Vanuit Tasjkent: Tasjkent heeft twee stations: zuid en noord. Voor toeristen is noord het handigst, want het zit aangesloten op het metronetwerk (metrostation ‘Tashkent’). Vanaf het noordstation vertrekken de snelle treinen, vaak in de ochtend tussen 07.00 en 09.30 (reisduur: 2 uur). Prijs ligt tussen de 50.000 en 75.000 som. Vanaf het zuidstation vertrekken de langzame treinen (reisduur: 4 uur). Deze zijn iets goedkoper, 40.000 tot 60.000 som voor derde klasse. Shared taxi is ook een optie, reken op zo’n 60.000 som per stoel.

Vanuit Khiva: er vertrekt iedere dag een nachttrein naar Tasjkent met een stop in Samarkand. De rit duurt 11-12 uur. De aankomsttijd in Samarkand is verschrikkelijk: om half 4 ’s nachts. Dit is niet een route die ik zou aanraden. Het is logischer om van Khiva eerst naar Buchara te gaan en daarna naar Samarkand.

En dat was mijn lijst met bezienswaardigheden en tips voor Samarkand. Staat de Oezbeekse zijderoute op jouw lijstje?

Over deze blog post

Dit artikel werd voor het eerst gepubliceerd in 2016 en bijgewerkt in 2020. Daarnaast bevat dit artikel ook affiliate links. Als jij iets boekt via deze links, dan verdien ik een kleine commissie zonder dat jij er extra voor betaalt. Lees er meer over in mijn disclaimer.