15 dingen die je moet weten over reizen door Oezbekistan

Reizen door Oezbekistan is geweldig, en wordt met de dag makkelijker. Het land heeft de afgelopen jaren de deuren steeds verder opengezet voor toeristen. Ik ben zelf twee keer in Oezbekistan geweest en heb gezien hoe snel dit land aan het veranderen is. Om toekomstige reizgers voor te bereiden, besloot ik mijn beste tips voor Oezbekistan te bundelen. Ben jij van plan om binnenkort naar Oezbekistan te reizen? Dan bespaart dit artikel je een boel uitzoekwerk.

Lees ook: Reizen door Oezbekistan: dit is de ideale 10-daagse route.

1. Je hebt geen visum nodig voor Oezbekistan

Dit is één van de grootste dingen die veranderd is voor toeristen. In 2016 moest ik nog door veel hoepels springen om een toeristenvisum te regelen via de Oezbeekse ambassade in Brussel. Ik moest zelfs een brief van mijn werkgever aanleveren, waarin ze akkoord gingen met mijn reis naar Oezbekistan. Dat is verleden tijd. Sinds 2019 kunnen Nederlanders en Belgen 30 dagen visumvrij Oezbekistan bezoeken. Je hoeft helemaal niets van tevoren te regelen.

Let op: visumregels kunnen altijd veranderen. Check hier de meest recente visuminformatie.

2. Steeds minder bureaucratische regels

En Oezbekistan pakt door. De afgelopen jaren zijn veel bureaucratische regels afgeschaft. Hieronder staan de belangrijkste afgeschafte regels op een rij:

• Geen registratie meer (maar niet 100% zeker): de registratie voor buitenlandse bezoekers werd op 1 juli 2020 afgeschaft. In theorie betekent dit dus dat je als toerist niet meer binnen 72 uur hoeft te registreren. Helaas is het niet duidelijk of de regel ook echt verdwenen is. Klik hier voor meer informatie.
• Geen douane aangifteformulier meer: sinds 1 januari 2018 is ook het invullen van een douane aangifteformulier verleden tijd. In plaats daarvan hebben grensovergangen en luchthavens rode en groene zones ingesteld. Voer je niet meer dan 2.000 US dollars in, dan kun je gewoon doorlopen via de groene zone. Klik hier voor meer informatie.
• Geen zwarte lijst voor medicijnen meer: sinds 2018 is ook de beruchte zwarte lijst voor medicijnen verdwenen. Zo was codeïne verboden, een bestandsdeel voor medicijnen die pijn verdoven. Gelukkig is deze lijst verdwenen. Klik hier voor meer informatie.

Verder is ook de zwarte markt weg. Jarenlang kende Oezbekistan een illegale zwarte markt vanwege het verschil tussen de officiële en onofficiële wisselkoers van de UZS. In 2017 zijn de koersen gelijkgetrokken, waardoor de zwarte markt op hield te bestaan. Klik hier voor meer informatie.

3. Oezbekistan is toeristischer dan je denkt

Oezbekistan heeft een vrij druk hoogseizoen (mei – augustus). Bezoek je Oezbekistan in de zomer, verwacht dan flink wat toeristengroepen te zien in Samarkand, Buchara en Khiva. De leeftijd van veel toeristen is ook best hoog, vaak zijn het 50-plussers. Dit komt door de georganiseerde tours, want die trekken een oudere doelgroep aan. In buurlanden Kirgizië en Kazachstan is dit anders. Daar lopen veel jonge backpackers rond.

• Op zoek naar een hotel in Khiva? Klik hier voor een overzicht van alle hotels in Khiva.

4. Er zijn pinautomaten, maar je moet geluk hebben

In iedere grote Oezbeekse stad vind je tegenwoordig pinautomaten. Helaas zijn er wel een paar nadelen. Zo kunnen pinautomaten leeg zijn. Sommige accepteren alleen Visa, andere accepteren alleen Mastercard. Een volle pinautomaat vinden voor jouw creditcard kan dus een uitdaging zijn. Gebruik de app maps.me om pinautomaten te vinden en heb je er één gevonden, neem dan het maximale op. Oezbekistan is een cash land. Wij hebben alleen treintickets met creditcard kunnen betalen, omdat we ze online kochten.

Omdat je niet 100% kunt bouwen op de pinautomaten raad ik je aan om ook euro’s en dollars mee te nemen. Breng bijvoorbeeld 200 tot 250 euro cash mee en een klein beetje dollars. In noodgevallen kun je dit bij banken wisselen voor Oezbeekse som.

5. Word voor even miljonair – in som

Oezbekistan is het land waar je binnen één dag een miljonair kunt worden. Bij het wisselen van zo’n 80 euro krijg je namelijk een miljoen Oezbeekse som in handen. Tot voor kort was het grootste biljet 5.000 som, waardoor je flinke stapels biljetten kreeg. Onder reizigers werd de grap gemaakt dat je een extra tas moest meenemen voor het geld. Gelukkig werden in 2017 nieuwe biljetten voor 10.000 en 50.000 ingevoerd, waardoor de stapels een stuk kleiner zijn geworden.

6. Oezbekistan is niet duur, maar ook niet goedkoop

In 10 dagen tijd gaven we met z’n tweeën 450 euro uit, exclusief vluchten (we reisden over land). Dit is 45 euro per dag voor 2 personen. We bezochten bijna geen bezienswaardigheden, omdat het onze tweede keer in Oezbekistan was. Bezoek je bezienswaardigheden, reken dan op 50 euro extra voor 10 dagen. Hieronder een overzicht van de kosten voor 2 personen:

• Hotels en guesthouses: ca. 23 euro per nacht
• Lunch en diner in restaurants: ca. 12 euro per dag – ontbijt was vaak inbegrepen in het hotel
• Vervoer: gemiddeld 9 euro per dag

Oezbekistan is geen dure bestemming, maar ook niet de goedkoopste. Je geeft het meeste uit aan overnachtingen. In de toeristische steden is alles op loopafstand, dus taxi’s heb je niet vaak nodig. In Tasjkent kun je gebruik maken van de goedkope metro.

• Op zoek naar een hotel in Tasjkent? Klik hier voor een overzicht van de hotels in de Oezbeekse hoofdstad.

7. De trein is je beste vriend

Je kunt prima zelfstandig rondreizen in Oezbekistan. Het land heeft de laatste jaren flink geïnvesteerd in het spoor, waardoor je alle hoogtepunten kunt bereiken met de trein. Tickets boek je online via de Uzbek Railway Website. De website is vertaald in het Engels, maar veel teksten blijven Russisch. Voor mij is dat geen probleem, maar wellicht voor anderen is dit niet zo makkelijk. Goed om te weten: e-tickets moet je altijd omwisselen op het ticketkantoor van het station voor echte treintickets.

Oezbeekse treinen komen in twee varianten:

• Afrosiyab: modern, iets duurder en stil. Stoelen zien er super netjes uit en je krijgt vaak een gratis snack en thee. Deze trein kent één klasse en rijdt tussen Tasjkent, Samarkand en Buchara.
• Sharq: ouder, goedkoper en iets hobbeliger. Deze treinen hebben drie klassen: spanly vagon (SV, privé cabine met twee bedden = 1^e klasse), kupe (K, privé cabine met vier bedden = 2^e klasse) en platzkartny (P, open slaapzaal = 3^e klasse). Wij reisden vaak 3^e klasse en dat beviel prima. Je komt vaak op de Sharq trein uit als je naar Khiva, Urgench of verder gaat, of als de Afrosiyab is uitverkocht.

Tip: breng een powerbank mee voor lange treinritten, want er zijn weinig stopcontacten.

8. shared taxis zijn een leuke lokale ervaring

De shared taxi is de minibus van Oezbekistan. Het is bij wijze van spreken een openbaar vervoersmiddel en wordt in heel Centraal-Azië gebruikt. Shared taxi’s zijn perfect voor kortere afstanden. Je betaalt per stoel en de chauffeur wacht meestal totdat alle stoelen gevuld zijn. Ik zeg meestal, want er zijn chauffeurs die gaan rijden en dan verwachten dat je voor alle stoelen betaalt. Tip: wacht buiten de taxi, ook al blijft de chauffeur zeggen dat je in de taxi moet gaan zitten. Soms lukt het niet om de taxi vol te krijgen. Dan zit er niets anders op dan voor alle stoelen te betalen. Gebruik de app maps.me om de verzamellocaties van de shared taxi’s te vinden.

Om je een idee te geven van de prijzen, dit betaalden wij voor onderstaande ritjes:

• Nukus – Urgench: 35.000 UZS per stoel – we waren met z’n drieën en hebben de kosten voor de 4e stoel gedeeld
• Urgench – Khiva: 7.500 UZS per stoel – we waren met z’n tweeën en moesten ook betalen voor de 3e en 4e stoel

9. Apps om snel je weg te vinden in Tasjkent

Voor Tasjkent raad ik je aan om twee apps te downloaden. De eerste is 2GIS. Hiermee kun je offline zoeken welke bus je nodig hebt om bij je bestemming te komen. Bovendien kun je met GPS je route volgen, zodat je precies weet wanneer je moet uitstappen. Super handig, want zo hoef je je geen zorgen te maken om het Cyrillische schrift. De tweede app is Yandex. Dit is de Russische versie van Uber, waarmee je snel een taxi boekt. Alles gaat via de app, dus communicatie met de taxichauffeur hoeft geen probleem te zijn.

10. Oezbeekse taxichauffeurs zijn net hyena’s

Over taxichauffeurs in Oezbekistan gesproken, dit zijn één van de meest intense chauffeurs die ik ooit heb meegemaakt. Als een kudde hyena’s komen ze bij treinstations op je af en blijven je genadeloos volgen. Eén keer ging het zelfs zo ver dat de chauffeur in z’n taxi achter ons aan ging en ons klem probeerden te rijden in de hoop dat we akkoord gingen met z’n prijs. Bereid je dus mentaal voor op deze gekte, heb een prijs in je hoofd en laat je niet intimideren. Ga nooit akkoord met de eerste prijs en onderhandel met de rekenmachine op je telefoon, zodat er geen miscommunicatie kan ontstaan. Vrijwel alle chauffeurs spreken alleen Russisch.  

Om je een idee te geven van de prijzen, wij betaalden het volgende voor taxi’s:

• Buchara treinstation – hotel: 40.000 UZS – avondprijs, overdag betaalden we 30.000 UZS
• Khiva treinstation – hotel: 30.000 UZS
• Samarkand treinstation – hotel: 20.000 UZS

11. Oezbekistan is helemaal niet zo conservatief

Meer dan 80% van de Oezbeken is moslim, maar dit betekent niet dat het land super conservatief is. De regering heeft een seculier beleid en veel mensen hangen een gematigde vorm van het soennisme aan. Alcohol wordt vrij gedronken en vrouwen kleden zich ontzettend kleurrijk. Geen zwarte gewaden, maar sprankelend geel, groen en blauw. Ik voelde me vaak een slons met mijn reizigersoutfit!

Qua kleding kun je het beste lange broeken, T-shirts en jurken meebrengen. Oezbekistan mag dan wel niet super conservatief zijn, dit is niet het land voor je tanktop.

12. Reizen in Oezbekistan is veilig

Op de één of andere manier heeft Oezbekistan een slechte reputatie. Het komt waarschijnlijk omdat het op -stan eindigt en het ligt naast Afghanistan. Maar laat dat je niet tegenhouden, want Oezbekistan is een vredig land dat flink aan het inzetten is op toerisme. Het doet er alles aan om bezoekers een goede ervaring te geven. Zo zag ik bijvoorbeeld in Buchara een toeristenpolitiekantoor. Natuurlijk kan er altijd iets ‘kleins’ gebeuren, zoals zakkenrollen.

De situatie in Oezbekistan kan altijd veranderen. Check daarom voor vertrek het laatste reisadvies voor Oezbekistan op de website van Nederland Wereldwijd.

13. Het eten wordt steeds beter voor vegetariërs

De Oezbeekse keuken bestaat uit ontzettend veel vlees. Populaire gerechten zijn plov (rijst met schapenvlees, ui en wortels), manti (bladerdeeg gevuld met vettig gehakt) ensjasliek (vleesspiezen). Gelukkig heeft de groei van toeristen gezorgd voor meer mogelijkheden voor vegetariërs en veganisten. Zo kun je kiezen uit verschillende koude en warme soepen, non (ronde platte broden) en Koreaanse wortelsalades. Daarnaast zag ik ook vega-varianten van de traditionele gerechten: groenten sjasliek, pompoen manti, vegetarische plov (rijst) of lagman (noodle) en samsa met aardappelvulling. Het eten wordt dus beter!

14. Met Engels kom je niet ver

In Oezbekistan worden meerdere talen gesproken, maar Engels is hier niet één van. De hoofdtaal is Oezbeeks (een Turks verwante taal) en daarnaast wordt er Russisch en Tadzjieks gesproken. Het handigst is als je een klein woordje Russisch leert, zoals ‘hallo’ en ‘hoeveel kost het?’. Zin in een uitdaging? Leer ook het Cyrillisch alfabet, want zo kun je bordjes lezen.

15. Spit Caravanistan door

De beste bron voor up-to-date informatie over reizen in Oezbekistan is de Caravanistan website en forum. Ik zeg het je: zonder Caravanistan hadden wij veel praktische informatie gewoon niet geweten. Vergeet de Lonely Planet en alle andere gidsen. Oezbekistan verandert veel te hard, waardoor deze gidsen snel zijn verouderd.

Dat waren ze: mijn 15 tips voor reizen door Oezbekistan. Zou jij ooit dit land willen bezoeken?

Deze blogpost bevat affiliate links. Als jij iets boekt via deze links, dan verdien ik een kleine commissie zonder dat jij er extra voor betaalt. Lees er meer over in mijn disclaimer.