Reizen naar Iran betekent een kijkje in een andere wereld. Dit is absoluut geen bestemming die je last-minute boekt en op de gok heengaat. Veel dingen lopen namelijk net even wat anders dan je bij de meeste reizen gewend bent. Denk bijvoorbeeld aan het boeken van hotels of het regelen van geld. Ook moet je eraan denken om passende kleding in te pakken. Oftewel, reizen naar Iran vraagt wat voorbereiding van de reiziger. Dit artikel is een praktische reisgids voor Iran en vertelt je wat je moet weten voordat je naar deze bestemming gaat.
Lees ook: 3 weken rondreizen in Iran: dit is de perfecte route
Geld wisselen of betalen met Mah Card
Vanwege de internationale sancties is geld pinnen of je internationale creditcard gebruiken niet mogelijk in Iran. Er zijn wel pinautomaten, maar die zijn alleen voor Iraanse bankkaarten. Hoe moet je dan je geldzaken regelen? Er zijn twee opties:
- Neem euro’s of dollars cash mee en wissel dit om. Iran werkt met twee koersen: de officiële koers en de marktkoers. Met de marktkoers krijg je veel meer geld voor je euro’s. Ga daarom altijd naar een geldwisselkantoor en niet naar een bank om je geld te wisselen. En wissel nooit geld op de straat.
- Gebruik de Iraanse prepaid debit card Mah Card: hier kun je cash (euro’s/dollars) opzetten en vervolgens wisselt het bedrijf dit voor je om naar rial (tegen de marktkoers). Het is ook mogelijk om de Mah Card online op te laden met je internationale credit of debet kaart. Wij vonden deze pas geweldig, want we hoefden niet meer rond te lopen met een flinke som geld op zak en de kaart werd overal geaccepteerd. Bovendien krijg je aan het einde van de reis alles wat over is netjes teruggestort. Helaas is Mah Card door covid-19 tijdelijk stopgezet. Hopelijk kan het bedrijf in de toekomst verder gaan.
Iraanse valuta heeft twee namen
Officieel heet het rial (= IR), maar in de praktijk praat iedereen over toman. Toman is hetzelfde als rial, maar dan met een nulletje minder. Kortom, 200.000 rial is 20.000 toman. Op restaurantmenu’s worden de nullen vaak helemaal weggelaten en staat er dus 20. Voorkom verwarring en vraag bij prijzen altijd naar de rial prijs.
Pincode delen? In Iran doe je dat met iedereen
Bij pasbetalingen met een Iraanse debit kaart (zoals de Mah Card) is het niet gek als de verkoper naar de pas én de pincode vraagt om je betaling uit te voeren. In Iran is het namelijk heel gebruikelijk om pincodes door te geven zodat iemand anders jouw betaling kan afronden. Ik heb altijd geleerd dat je een pincode nooit met anderen mag delen, maar in Iran gaat dit net even anders. Ik heb trouwens wel gelezen dat Iran op dit punt aan het veranderen is en mensen steeds meer zelf hun pincode invoeren.
Accommodaties regel je het beste via Hostelworld
Simpel en snel je accommodatie boeken via Booking.com of AirBnb is geen optie voor Iran. Deze websites bieden niets aan voor dit land. Hoe regel je het dan? Wij boekten onze slaapadresjes via Hostelworld.com. Dit is de enige internationale boekingswebsite die wel hostels in Iran aanbiedt (vrijwel alleen in de steden op de klassieke Iran route). Een andere optie is om zelf een hostel of hotel uit te zoeken en ze te mailen om een reservering te maken. Sommige hostels hebben ook eigen websites met een bookingstool, zoals de Teheran Heritage Hostel en See You In Iran Hostel Teheran. Een laatste optie is te boeken via een Iraanse reisorganisatie zoals 1stQuest.
Simkaart voor de Snapp taxi
Wil je makkelijk en snel rondreizen in Iran? Dan raad ik je aan om op een van je eerste dagen een simkaart aan te schaffen. Niet zozeer voor het internet, maar om de Snapp taxi app te kunnen gebruiken. Voor deze app heb je namelijk een Iraans telefoonnummer nodig. Snapp is de Uber/Grab van Iran en is super handig om bij bezienswaardigheden of je hostel te komen. Naast Snapp is ook de app Tap30 (uit te spreken als Tapsi) populair. Ik gebruikte beiden, zodat ik meer kans had op een taxi. Goed om te weten: het is niet mogelijk om je internationale creditcard te koppelen aan de app, dus je moet altijd contant afrekenen.
Omzeil de Iraanse firewall met VPN
In Iran zijn veel sociale mediakanalen en websites geblokkeerd. Zo kun je bijvoorbeeld niet bij Facebook, Twitter of YouTube. Om de Iraanse firewall tijdens je reis te omzeilen, moet je een VPN (Virtual Private Network) app downloaden. Download minstens 3 van die apps (zodat je keuze hebt) en doe dit voor je reis, want je kunt de apps niet in Iran downloaden. Er zijn gratis en betaalde VPN apps, maar let op: niet alle VPN apps werken in Iran. De gratis apps doen in ieder geval alleen de basics. Het internet is niet snel en vaak zit er een limiet aan. Ik ging voor een betaalde app: ExpressVPN. Dit is een populaire keuze onder reizigers. Het grote voordeel van deze app is dat ze een 30-dagen-geld-terug-garantie aanbieden. Oftewel, je betaalt de maandprijs voor de app, je gebruikt de VPN 30 dagen lang (precies genoeg voor een reis door Iran) en je vraagt dan je geld terug.
Kleding in Iran: losjes en lang
Bij het inpakken voor Iran is het goed om de volgende vuistregel aan te houden: losjes en lang. Voor de dames: tuniekjes die over de heupen vallen en lange broeken. Voor de mannen: T-shirts zijn prima, maar ook lange broeken. Laat in ieder geval de shorts, slippers en tanktops thuis.
In Iran is het verplicht voor alle vrouwen (ook toeristen) om een hijab te dragen. Neem een paar luchtige, lange, niet te transparante sjalen mee. Vrolijke kleurtjes mag, het hoeft echt niet allemaal zwart te zijn. Met name in de grote steden zul je zien dat veel vrouwen de hoofddoek ver naar achteren dragen. Het balanceert een beetje op de achterkant van hun hoofd. Hoe ze dat doen, weet ik niet. Bij mij vloog de doek dan gewoon af. De wind is je grootste vriend (want verkoeling) maar ook je vijand in Iran, dus neem een paar schuifspeldjes mee om je sjaal vast te zetten.
Ga liever niet op reis naar Iran in de zomer
Wij reisden dus wel in de zomermaanden door Iran en het was erg heet. Helaas konden we er vanwege onze wereldreis niet omheen plannen, maar ik raad het je niet aan. Het beste seizoen om naar Iran te reizen is de lente (maart – mei), maar ga niet op reis rondom Nowruz (Perzisch nieuwjaar, 21 maart, hét belangrijkste feest in Iran). Dan gaan alle Iraniërs op reis in eigen land om op bezoek te gaan bij familie. Het najaar (september en oktober) schijnt ook een goed moment te zijn om door Iran te reizen.
Veiligheid en het verschrikkelijke Iraanse verkeer
Is Iran een veilig reisland? Ja, althans zo heb ik het ervaren. Helaas heeft Iran een negatief imago, wat voortkomt uit het nieuws, de politiek en de geschiedenis. Natuurlijk moeten we niet vergeten dat Iran onder het bestuur staat van een streng dictatoriaal regime. Maar het land is meer dan alleen zijn bestuurders. Hier wonen een van de meest gastvrije mensen die ik ooit heb ontmoet. Open, warm en vriendelijk. Ik heb me nooit onveilig gevoeld, omdat Iraniërs mij nooit een onveilig gevoel gaven. In tegendeel, ze stonden altijd klaar om te helpen. Het meest onveilige aspect aan Iran is het verkeer. Iraniërs rijden hard en roekeloos. De straat oversteken is daarom geen pretje, want niemand zal voor je afremmen. Het ergste zijn de scooters, want die negeren vaak rode verkeerslichten en zien de stoep ook als hún rijgebied.
Houd je aan de sociale regels in Iran
Iran is een vrij conservatief land, wat betekent dat er een aantal onofficiële regels zijn waar je rekening mee moet houden.
- Liefde is privé: als reizend stel kun je knuffelen of zoenen in het openbaar beter achterwege laten. In de grote steden zal je af en toe jonge stelletjes hand in hand zien lopen, maar het is niet echt iets wat veel mensen doen. Liefde is privé, en omdat wij niemand wilden beledigen, hielden we ons aan deze regel.
- Are you married: als stel zal je deze vraag zo vaak horen. Wij zeiden vaak ja, ook al zijn we niet getrouwd. Zo werden pijnlijke stiltes voorkomen. Trouwen is toch de norm voor stellen in Iran en het is makkelijker om aan deze verwachting te voldoen.
- Niet zomaar handen schudden: steek als vrouw nooit zomaar je hand uit bij ontmoetingen met Iraanse mannen. Volgens de Iraanse islamitische wetten is het verboden om handen te schudden met personen van het andere geslacht. In de praktijk werd hier vaak losjes mee omgegaan. Sommige mannen gaven mij wel een hand, anderen deden dit niet en begroette me met een hand op het hart. Wacht daarom even en kijk wat er gebeurt. Ook is het heel normaal in Iran dat mannen met mannen praten en vrouwen met vrouwen.
Vrouwen met vrouwen, mannen met mannen
Leer om te gaan met Taarof
Een taxichauffeur die geen geld wil voor het ritje of een bazaarverkoper die je geld weigert voor een zakje noten. In Iran ga je dit ongetwijfeld meemaken. Is dit dan echt gratis? Vaak niet. Er wordt een traditioneel spel gespeeld genaamd taarof, een extreem beleefdheidsritueel. Het komt erop neer dat je een aantal keer moet aandringen om toch te betalen. Uiteindelijk (na drie of vier keer) zullen ze het óf accepteren óf ze bieden het echt gratis aan. Persoonlijk vond ik het blijven aandringen een beetje vermoeiend en ik wist ook nooit echt zeker wanneer ik ermee moest stoppen.
Vegetarisch eten in Iran is makkelijk (vegan eten iets minder)
De Iraanse keuken is een vleeskeuken, maar gelukkig zijn er ook voldoende vegetarische gerechten. Het go-to gerecht voor iedere vegetariër in Iran is Kashk-e-bademjan (aubergine-yoghurt dip). Dit is eigenlijk een voorgerecht, maar het kan ook prima als hoofdgerecht gegeten worden. Vaak eet je deze dip met een pita. Een ander bekend vegetarisch gerecht is Mirza-Ghasemi (stoofpotje met gerookte aubergine en knoflook). Voor vegan reizigers zal het leven iets moeilijker zijn in Iran, want eigenlijk zit overal wel yoghurt of ei in. Zoek naar de volgende vegan gerechten op de menu’s: Ash-e-reshteh (een dikke soep, vraag naar de versie zonder Kashk), Adasi (linzensoep) en Loobia Chiti (kievietsboon stoofpotje). Oftewel, eet je vegan, dan eet je veel bonen in Iran. En als snack onderweg kun je altijd wel falafel regelen.
Tip: om vegetarische of vegan restaurants te vinden, gebruikte ik altijd de app Happy Cow. Voor Iran staan er nog vrij weinig listings op, maar wat niet is kan altijd nog komen.
Geen alcohol en toch een biertje drinken
Alcohol is verboden in Iran, maar toch zul je bier op het menu zien staan. Het drinken van alcoholvrij bier is populair in Iran en het land heeft zelfs een aantal bierbrouwerijen. Populaire merken zijn bijvoorbeeld Argo en Shams.
Geen Iraans visum in je paspoort
Het 30-dagen toeristenvisum wordt niet in je paspoort geplakt. In plaats daarvan krijg je een los A4tje mee. Dit geldt zowel voor het visum dat je via de ambassade in Nederland regelt, als voor het visum on arrival (VOA). De reden hiervoor is de ‘travel ban’ van de Verenigde Staten. Als je een Iraans stempel in je paspoort hebt, dan kom je niet meer in aanmerking voor een ESTA visum. Iran heeft daarom deze oplossing bedacht, zodat toeristen in de toekomst ook nog naar de VS kunnen reizen. Goed om te weten: een VOA is geen optie als je over land Iran binnenkomt, bijvoorbeeld via Armenië (wat wij deden) of Turkije.
En als laatste: handig om te weten
- Iran leeft in een ander jaar: dit artikel is geschreven in 2021, dit is het jaar 1400 in Iran. Iran volgt namelijk een andere kalender, de Perzische zonnekalender. Deze kalender heeft 12 maanden net zoals die van ons, maar de eerste zes hebben 31 dagen, de vijf maanden daarna hebben er 30 en de laatste maand heeft 29 dagen. De maand start altijd op de 21e dag van de maand, waarbij 21 maart nieuwjaar (Nowruz) is.
- Iran kent een andere weekindeling: Iran heeft geen maandag tot vrijdag werkweek. Werkdagen beginnen namelijk op de zaterdag en eindigen op de donderdagmiddag. Vrijdag is het weekend.
- Iran gebruikt geen westerse cijfers: tellen in Iran doe je met Perzische cijfers. Voor een toerist kan dit lastig zijn. Herken maar eens het nummerbord van jouw Snapp chauffeur. En ga je afrekenen in een winkel met je Mah Card, dan zien de toetsen van de pinmachine er iets anders uit. Het loont daarom de moeite om de Perzische nummers te leren.
Deze praktische reisgids Iran is gebaseerd op mijn reiservaring in de zomer van 2019. Iran verandert snel, dus houd er rekening mee dat de genoemde tips in dit artikel wellicht alweer verouderd zijn.
Deze blogpost bevat affiliate links. Als jij iets boekt via deze links, dan verdien ik een kleine commissie zonder dat jij er extra voor betaalt. Lees er meer over in mijn disclaimer.
